76883 image098 (7)

B. NJ*mirrkcv Knutkrnte tzMne. Wnwiwa tCKfZ. ISBN 9W-H3-60MI7-11-4. C by WAIP200?

Podsumowań* 195

Tabela 33. Styl relacyjny i styl zadaniowy kierowania uczeniem sie

WŁAŚCIWOŚCI	STYL KIEROWANIA RELACYJNY ZADANIOWY
Główny cel kształcenia	uspołecznienie, integracja	'wiedza rzeczowa, sprawność
Typ zrządzania	zarządzanie przez ceie	zarządzanie przez wyniki
System kształcenia	humanistyczny	technolog iczny
Główne osiągnięcia uczniów	emocjonalne i światopoglądowe	poznawcze i praktyczne

Tabela 34. Etapy planowania cycaktyczr.ego

PLANOWANIE	WYMIARY TREŚCI KSZTAŁCENIA	ZAKRES
kierunkowe	cele 1 materiał	semestr lub rok
wynikowe	matenał i wymagania	moduł programowy
metodyczne	przebieg uczenia się	pojedyncza lekcja

Planowanie kierunkowe wiąże cele emocjonalne kształcenia z celami poznawczymi oraz wskazuje materia! kształcenia niezbędny do osiągnięcia tych celów. Ma największy zasięg i największy wpływ na jakość kształcenia.

Planowanie wynikowe precyzuje wymagania programowe w związku z kolejnymi tematami zajęć. Może być jednopoziomowe lub - lepiej - wielopoziomowe.

Planowanie metodyczne przetwarza (statyczną) treść kształcenia w (dynamiczne) sytuacje dydaktyczne, pozwalające uczniom na opanowanie przewidzianych czynności. Początkowe i końcowe części każdej lekcji, obejmujące m.in. wstępne uporządkowanie i końcowe uznanie zdobywanej wiedzy, zyskują w tym planowaniu na znaczeniu.

Zasady dydaktyczne - ogólne reguły planowania dydaktycznego, bardziej znane jako „zasady nauczania" - były w tradycyjnej dydaktyce skodyfikowane tak, jak pokazuje tab. 35.

www.waip.com.pl

B. SJ*tnirritt Kaniem* aMm. Wareuwa 2007, ISBN 97B.83-6O607.il-& C by WAIP7007

196 Rozdział 6. Trzy et3|>y planowania dydaktycznego

Tabela 35. Pięć klasycznych zasad nauczania

ZASADA	ZNACZENIE
Świadomości	Uczeń wie. czego się uczy i po co się tego uczy
Przystępnośd	Stopniowanie trudności (nowości, złożoności, abstrakcji)
Poglądowości	Obserwacje i działania wyprzedzają pojęcia
Systematyczności	Optymalne uporządkowanie treść nauczania
Trwałości	Dostateczna liczba powtórzeń głównych czynności

Te zasady rozumiane są obecnie bardzo elastycznie, a ich odwrócenie (wprowadzanie niepewności, trudności, zakłóceń) podnosi w wielu wypadkach zainteresowanie uczniów, zwłaszcza tych, którzy szybciej się uczą i lepiej opanowali przedmiot.

Kierowanie uczeniem się można interpretować jako zarządzanie czasem pracy ucznia. W grę wchodzi kilka kategorii czasu, które mogą bardzo różnić się długością (tab. 36).

Tabela 36. <dlegoc ie czasu pracy ucznia

CZAS	ZNACZENIE
pionowany	Zapis (minutowy) w planie metodycznym nauczyciela
przedzielony	Nauczyciel przeznacza 90 podczas lekcji na kierowanie uczeniem się danej czynności
tajW	Uczeń stara się uczyć danej czynności, choć nie zawsze konsekwentnie i skutecznie
wykorzystany	Uczeń pracuje skutecznie nad opanowaniem danej czynność
niezbędny	Uczeń musi pracować tak długo, by opanować daną czynność

Stosunek wielkości dwu ostatnich kategorii czasu tworzy model Carrolla. Przedstawia on brak opanowania określonego zakresu treści kształcenia jako przypadek, w którym czas wykorzystany był krótszy od czasu niezbędnego dla danego ucznia, choć czas planowany, a nawet przydzielony przez nauczyciela, mógł do tego wystarczać. Jak bowiem pokazują badania, czas wykorzystany