83899 Obraz4 (52)

Podstawowym warunkiem dobrej odporności trawników na deptanie jest skład podłoża i odpowiednie warunki powietrzno--wodne. Dlatego też wierzchnia warstwa grubości 15—20 cm powinna zawierać 60—90°/o piasku gruboziarnistego o średnicy ziaren 2 mm i 10—40°/o gliny. Ziarna piasku zlepione gliną zapewniają dobrą odporność mechaniczną podłoża. Gleba powinna zawierać 2—4% próchnicy (nadmierne nawożenie torfem zmniejsza odporność na deptanie), a pH utrzymywać się w granicach 5,6—6,5°/o.

Nawierzchnia ziemna ulepszona składa się z warstwy 15—20-cen-tymetrowej gliny zmieszanej z piaskiem w stosunku Vs-—gliny i ²/s—³A piasku, wałowanej na wilgotno, kolejno 4—5-centymetro-wymi warstwami. Na glebach gliniastych dodatkowo stosuje się na spodzie 3—5-centymetrową warstwę piasku. Spadek poprzeczny powinien wynosić 4%. Nawierzchnia ta jest dość słaba i dodatek wapna hydratyzowanego lub chlorku wapnia w ilości 30—40 dag na 1 m², dwukrotnie w odstępach 3—4-tygodniowych znacznie poprawia jej jakość. Niemniej jednak konieczna jest systematyczna konserwacja tej nawierzchni.

Nawierzchnia żwirowa jednowarstwowa składa się z ułożonej na dnie koryta 5-centymetrowej warstwy gliny, a nad nią 7—8-centy-metrowej warstwy żwiru o granulacji 1—2 cm. Przez wałowanie składniki te są scalane, a szczeliny wypełniane gliną.

Nawierzchnia ta jest dobra jako otoczenie tuneli czy brył, służących do zabaw, w czasie których użytkowana jest równomiernie cała powierzchnia.

Nawierzchnia żwirowa trzy warstwowa składa się z warstwy 10—15--centymetrowej podbudowy z kamienia lub żwiru o granulacji 3—7 cm, lekko uwałowanej warstwy wilgotnej gliny piaszczysto-żwirowej grubości 2—3 cm, o granulacji ziaren 1,5—3 cm, wałowanej warstwy żwiru grubości 5 cm, o granulacji ziaren 1—1,5 cm. Do warstwy wierzchniej dodaje się 0,81 kg na 1 m² chlorku wapnia, wapna hydratyzowanego, cementu lub pyłu węglowego, mieszając je z pozostałymi składnikami.

Nawierzchnia żwirowa trzywarstwowa może być użytkowana w sposób analogiczny jak nawierzchnia żwirowa jednowarstwowa. Jako trwalsza może służyć również do komunikacji pieszej i do budowy placów zabaw. Wskazane jest, by nawierzchnie tego typu nie były większe niż 50 m², natomiast powiększanie opierać się powinno na kombinacji z innym rodzajem materiału. Uzyskuje się w ten sposób większą różnorodność i atrakcyjność zabaw, zależnie od nawierzchni, jak również lepsze wykorzystanie nawierzchni i mniejszy nakład na jej konserwację, ze względu na bardziej równomierne rozłożenie eksploatacji.

Nawierzchnia ceglana składa się z 8-centymetrowej warstwy spodniej z tłucznia o granulacji ziaren 40 mm, 3-centymetrowej warstwy tłucznia kamiennego wałowanego, o granulacji 5—25 mm oraz 3—5-centymetrowej warstwy wierzchniej złożonej z 80°/o cegły mielonej dobrze wypalonej (dachówka, klinkier) lub mączki ceramicznej i 20% gliny cegielnianej mieszanej z wapieniem w stosunku 2:1. Składniki te muszą być mieszane i na wilgotno wałowane.

Nawierzchnia ceglana stosowana jest na terenach zabawowych o różnym przeznaczeniu, jak boiska czy place ze sprzętem do zabaw. „Pola ceglane” powinny być wkomponowane w inny rodzaj nawierzchni, np. trawiastą, czy bitumiczną, na których lokalizowany jest odpowiedni sprzęt (zajmujący nieraz kilka m²) lub takie elementy, jak bryły czy ścianki wielofunkcyjne. Nawierzchnia ceglana może być również pasmem przejściowym pomiędzy nawierzchnią bitumiczną a trawiastą.

Nawierzchnia utwardzona wielotworzywowa powinna być stosowana najczęściej w miejscach wypoczynku biernego lub jako uzasadniony dodatek na obrzeżach rejonów intensywnych zabaw, co zapobiega wydeptywaniu sąsiadującego z nią trawnika. Do budowy tej nawierzchni używane są następujące materiały: kamień naturalny (tłuczeń, brukowiec, kostki, płyty), beton i jego kombinacje z innymi wymienionymi materiałami oraz cegła, bituminy, pustaki ceramiczne i okrąglaki drewniane długości około 20 cm (najlepiej zaklinowywane grysem). Bardzo istotne są tu właściwe zestawienia materiałów uwzględniające rodzaje tworzyw, ich barwę i fakturę.

Nawierzchnia bitumiczna jest obecnie bardzo popularna. Stosując odpowiednie technologie, można zwiększyć jej elastyczność oraz uzyskać odpowiednie zabarwienie.

Nawierzchnia bitumiczna, pomimo mniejszej twardości niż beton, nie odpowiada cechom np. tartanu, który jest doskonałym tworzywem, bezpiecznym do uprawiania różnego rodzaju zabaw.

Lepszą elastyczność asfaltu można osiągnąć stosując odpowiednie dodatki materiałów w sposób następujący: podkład grubości 15 cm żwirowy lub kamienny, na gruncie przepuszczalnym, zaklinowany grysem o granulacji 4—6 mm opryskuje się emulsją bitumiczną; następnie kładzie się 2-centymetrową warstwę grysu bitumicznego o granulacji 5—12 mm i spryskuje się ją emulsją bitumiczną; górna warstwa, grubości 2 cm, składa się z grysiku kamiennego — wapienia o granulacji do 5 mm (31% ciężaru), piasku (31% ciężaru), mączki wapiennej (25% ciężaru), korka mielonego lub trocin o granulacji 5 mm (2,4% ciężaru), gumy mielonej (0,6% ciężaru), asfaltu (10% ciężaru). Składniki te dodaje się do masy roztopionej w kotle, w końcowej fazie procesu, najwyżej na 1 godzinę przed jego zakończeniem, mieszając je. Dalsze zwiększenie elastyczności asfaltu można osiągnąć przez położenie 1—2-centymetrowej warstwy torfu bezpośrednio pod warstwą górną.

79