£ • r, - jest to przyspieszenie obrotowe punktu związanego z układem ruchomym 0|Xiy,Z|
6) x (ć) ■ r}) - podwójny iloczyn wektorowy - jest przyspieszeniem doosiowym badanego PM.
pc = 2 • co - Vr - (podwójny iloczyn prędkości względnej przez prędkość kątową).
m-p = P - równanie dynamiczne Newtona. p = pr+pe + pc
m • pr +m-pc+m■ pc - P
lub inaczej: M'Pr — P -m- pe -m- p(. - równanie dynamiczne ruchu względnego PM
przy czym: P - wektor siły czynnej działającej na PM.
— m-p - siła bezwładności unoszenia
-m-pc - siła bezwładności Coriolisa, czyli: - m-pc = — 2 • aj ■ Vr ■ m 84. Badanie ruchu względnego PM.
Ruch względny punktu materialnego możemy badać w ten sam sposób jak ruch bezwzględny (tj. jak ruch względem układu bezwładnościowego), dołączając do siły rzeczywistej P działającej na rozpatrywany punkt materialny siłę bezwładności unoszenia i siłę bezwładności Coriolisa. Przykład: zachowanie wahadła w wagonie, siła Coriolisa na powierzchni ziemi, zboczenie od pionu spadającego ciała.
m-pr = P - m- pc - m ■ pc
85. Względna siła ciężkości.
P - siła, z którą Ziemia przyciąga PM,
Pe - siła odśrodkowa,
r2 - promień poprowadzony prostopadle do osi obrotu Ziemi, co0 - prędkość kątowa Ziemi, ą/ - kąt, który linia pionowa tworzy z płaszczyzna równika (szerokość geograficzna),
tp - kąt między odpowiednim promieniem Ziemi o płaszczyzną równika (szerokość geocentryczna).
Wypadkową siły przyciągania ciała przez ziemię i siły odśrodkowej nazywamy względną silą ciężkości.
Wyznacza się ją przy pomiarach ciężaru ciał materialnych na powierzchni Ziemi.
P + Pe = m- g
gdzie: Pc = m-o)o2'tz,
przy czym: rz- promień poprowadzony prostopadle do osi obrotu Ziemi,
©o - prędkość kątowa Ziemi.
25