86245 OMiUP t1 Gorski)1

Hj^ieczyszczenia naturalne, związane z pochodzeniem oleju. Wynikają one zarówno ig składu wydobywanej ropy naftowej, jak i stosowanej metody obróbki. Najwięcej pieczy szczeń naturalnych zawierają oleje nie będące czystymi frakcjami destyla-cyjnymi, które są albo mieszaniną kilku różnych frakcji, albo pozostałościami z nrocesu destylacji. Do takich olejów należą przede wszystkim kotłowe oleje opałowe oraz paliwa ciężkie stosowane obecnie bardzo szeroko do napędu głównych silników

spalinowych.

Zarówno skład chemiczny, jak i rodzaj oraz ilość zanieczyszczeń w dużej mierze zależą od miejsca wydobycia ropy naftowej. W skład zanieczyszczeń olejów napędowych i ciężkich olejów opałowych wchodzą najczęściej:

—    woda słona pochodząca z surowej ropy naftowej,

—    rozmaite składniki mineralne, określane ogólnie mianem popiołów,

—    szkodliwe związki chemiczne (głównie siarkowe i zasadowe),

—    szkodliwe związki pochodzące z procesów krakingu katalitycznego w rafineriach.

Niekiedy zanieczyszczenia powstają na skutek zmieszania dwóch różnych rodzajów olejów, w wyniku czego mogą się wytrącać rozmaite składniki, które poprzednio występowały w znacznie mniej szkodliwej, rozpuszczanej formie.

Inną jeszcze grupą zanieczyszczeń pojawiających się w olejach pędnych lub opałowych są wytrącenia najczęściej ciał stałych (piasek, rdza, kurz) lub ciekłych (woda morska bądź słodka), które dostają się do olejów podczas transportu albo w trakcie ich magazynowania.

Zanieczyszczenia znajdujące się w olejach opałowych i pędnych są powodem -w razie ich spalania bez oczyszczania - powstawania rozmaitego rodzaju uszkodzeń zarówno w kotłach, jak i silnikach spalinowych oraz przyczyniają się do obniżania sprawności nie tylko silnika (kotła), ale i całej siłowni. Wtrącenia ciał stałych w olejach pędnych powodują nadmierne zużycie przez ścieranie takich elementów silnika, jak: pompy wtryskowe, wtryskiwacze, pierścienie i tuleje cylindrowe. Wtrącenia wody wywołują pogorszenie spalania i osadzanie zanieczyszczeń (sadza, koksik itp.) na roboczych elementach silnika (tłok, wewnętrzna część głowicy, zawory, szczeliny wylotowe, końcówki wtryskiwaczy itp.). Składniki zawarte w wodzie Barskiej, np. rozmaite sole, wywołują dodatkowo korozyjne uszkodzenia uprzednio wymienionych części. Podobnie działają pozostałości katalityczne po procesach rafineryjnych.

W razie zanieczyszczenia olejów opałowych uszkodzeniom mogą ulegać palniki kotłowe i ich końcówki. Pogarsza się także jakość spalania, występuje bowiem przerywana praca palnika, gaśnięcie lub pulsacja płomienia itd.

Do usuwania z olejów opałowych i pędnych zanieczyszczeń w postaci ciał stałych oraz wody, zarówno słonej, jak i słodkiej, stosuje się wymienione uprzednio sposoby Rezyszczania. Metodami tymi nie można jednak usunąć zanieczyszczeń występujących w olejach w postaci rozpuszczonych w nich szkodliwych związków chemicznych (szczególnie siarki, wanadu itp.).

291