86305 strony20 21

I

w przemyśle przetwórczym przeznacza się na: rekonstrukcję, modernizację, zmianę profilu produkcji (rekonwersję) i zmianę skali produkcji. Nie zmienia to lokalizacji, ale powoduje zmianę powiązań przestrzenno-produkcyjnych i informacyjno-decyzyjnych [Wieloński 1995, s. 26]. W rezultacie powstaje konieczność znacznie szerszego traktowania decyzji lokalizacyjnych, jako wszystkich decyzji wywołujących określone konsekwencje przestrzenne [Tómqvist 1977]. Dlatego wg F. Hamiltona [1975] w podejściu do teorii lokalizacji punkt ciężkości przesunął się z problematyki lokalizacji nowych jednostkowych inwestycji przemysłowych na organizację przestrzenną procesów produkcji.

Lokalizować można różnego rodzaju działalność gospodarczą:

-    produkcj ę przemysłową (zakłady przemysłowe),

-    produkcję rolną (uprawy rolne),

-    produkcję leśną (uprawy leśne),

-    infrastrukturę techniczną (urządzenia źródłowe i sieciowe),

-    budownictwo mieszkaniowe (osiedla mieszkaniowe),

-    obiekty handlowe,

-    obiekty usługowe,

-    obiekty rekreacji oraz inne.

Przedmiotem lokalizacji jest najczęściej pojedynczy obiekt, np. zakład przemysłowy albo grupa obiektów jednego rodzaju działalności gospodarczej (np. przemysłowej) lub grupa obiektów różnych rodzajów działalności gospodarczej (np. przemysłowej , usługowej) [por. Leśniak 1985],

Ciekawych obserwacji dostarcza praca J.C. Maradona [1983]. Na podstawie prowadzonych przez siebie badań empirycznych wyróżnił on następujące grupy miejsc lokalizacji inwestycji:

• punktowe miejsca lokalizacji, np.: porty morskie, lotniska (ich bliskie otoczenie), parki przemysłowe,

•    liniowe miejsca lokalizacji, np.: granice państw, szlaki komunikacyjne,

•    strefowe miejsca lokalizacji, np. duże aglomeracje.

Każdy podmiot gospodarczy czy przedsiębiorstwo, poszukując do prowadzenia swej działalności miejsc, wybiera te, które możliwie najlepiej będą zaspokajać jego potrzeby. A zatem poszukuje miejsc o najwyższych walorach użytkowych lokalizacji z punktu widzenia prowadzonej przez siebie działalności. Stopień przydatności różnych miejsc do danej funkcji zależy bowiem od dwóch czynników:

I) cech samego terenu, czyli uwarunkowań wewnętrznych,

.’) sytuacji istniejącej w jego otoczeniu, czyli uwarunkowań zewnętrznych.

Do uwarunkowań wewnętrznych zaliczyć można:

a)    warunki naturalne (m.in.: ukształtowanie powierzchni, cechy techniczne gruntu, gleby, surowce naturalne, klimat itp.),

b)    stan prawny (m.in. własność, obciążenie hipoteczne),

c)    istniejący sposób zagospodarowania i użytkowania.

Uwarunkowania zewnętrzne obejmują szeroki zakres kategorii:

a)    warunki naturalne i ochrona środowiska (m.in.: ukształtowanie terenu, budowa geologiczna, warunki glebowe, warunki wodne, warunki aerosanitame,. sytuacja w zakresie gospodarki ściekami i gospodarki odpadami komunalnymi itp.),

b)    warunki społeczno-demograficzne (m.in. liczba ludności, struktura wieku, struktura zatrudnienia, saldo migracji, poziom wykształcenia i bezrobocia itp.),

c)    struktura funkcjonalna otoczenia i relacja przestrzenna do rynków zbytu,

d)    wyposażenie w infrastrukturę,

u) uwarunkowania prawne (lokalne i ponadlokalne),

I ) sytuacja gospodarcza i inne.