88015 SAM@32

Nowa ekologia mediów, Konwerg#?rv ja a medlamorfoza

/.inianą społeczną (nt. zmiany społecznej patrz Appelbaum, 1970). fest to z kluczowych dylematów teoretycznych badań nad komunikacją społeczną. f Jtarfc. U. Wright (1986) słusznie wskazuje, źe socjologia komu ni kowania maurwegn zmier/j do opisu i analizy całego wzoru organizacji społecznej, za pośrednictwem której ono się odbywa. A skoro komunikowanie masowe jest zarówno efektem, jak i środkiem powstania pewnego wzoru organizacji społecznej, pytanie to ma również dalekosiężne implikacje społeczne i kulturowe. Dotyczy bowiem pośrednio m.in. wzorów organizacji społecznej związanych z komunikowaniem masowym, w tym perspektyw przetrwania społeczeństw i państw narodowych w formie znanej nam obecnie.

W literaturze przedmiotu trwa ożywiona dyskusja o tym, czy środki masowep) komunikowania są w awangardzie czy też ariergardzie zmiany, czy odzwierciedlają społeczeństwo czy też je kształtują, czy należy je uważać za czynniki zmiany społecznej czy też narzędzie podtrzymywania status quo. Zdaniem jednych badaczy, media przewodzą zmianie społecznej; zdaniem innych, są przede wszystkim czynnikiem utrzymywania status quo, wręcz narzędziem rządzącej elity, zainteresowane) powstrzymywaniem zmiany (Katz, 1981: 265-267).

Kamy analityczne do rozważenia tej problematyki stwarza opracowana przez Kosengrena (1981: 249) typologia (patrz tab. 1) czterech potencjalnych modeli relacji między kulturą (mediami) a strukturą społeczną (czyli ogólnie społeczeństwem).

Tabela 1. Cztery typy relacji między społeczeństwem a mediami w procesie zmiany społecznej

W PROCESIE ZMIANY SPOŁECZNEJ

Media wpływają na (kształtują) społeczeństwo

Społeczeństwo wpływa na (kształtuje) media TAK

TAK    współoddziaływanie

NIE    materializm

Odnosząc się do poszczególnych wyróżnionych tu typów relacji, trudno byłoby oczywiście bronić poglądu, że w procesie dynamicznej zmiany społecznej oraz zmiany ładu medialnego, media i społeczeństwo zachowują wzajemną autonomię.