84455 IMG42 (8)

KLEJSITERA 186

KLEJSITERA 186

wać. To samo spotkało ich ojca i resztę rodziny, która przybiegła na odgłos hałasu. Apollon i inni bogowie ulitowali się jednak nad nimi i zamienili ich w ptaki: Harpc i Harpasos (których imiona kojarzą się z pojęciem „porywać") stali się sokołami. Klejnis orłem, Lykios krukiem. Odygios sikorką. Artemiche ziębą (?)| lub gatunkiem skowronka, mb

KI.EJSITERA(KA£i(m>r|pa)-córka -* Idomeneusa i M edy. Ojciec zaręczył ją ze swoim przybranym synem, Leukosem. synem Talosa. Ale Leukos zabił ją i jej matkę podczas nieobecności Idomeneusa. który wyruszył na wojnę z Troją, mb

Lu-. 1222: Tm. in Lyc. 1218:1222: CM. III 294: Apd. Ep. VI 10.

KLEJTE (KAsfri))- młoda żona króla Kyzikos. K\zikosa. który został zabity przez -» Argonautów wkrótce po weselu. Kłejte powiesiła się z rozpaczy. Była córką wróżbity Meropsa z Perkote w Mysji. mb

A. R. 1976: 1063 n.; Parih. 28: Conon 41.

KLEJTOR (KAe(uop) - I. Syn Azana. wnuk Arkasa, pierwszego króla Arkadii. Po śmierci Azana Klejtor zbudował miasto nazwane jego imieniem i stał się najpotężniejszym władcą w całej Arkadii. Umarł bezpotomnie i jego bratanek Ajpytos. syn Elatosa. odziedziczył królestwo (tab. 9).

2. Jakiś Klejtor. być może identyczny z wyżej wymienionym. znajduje się wśród pięćdziesięciu synów Lykaona. mb

I. Raus. VIII 4.4 n.: 21.3. 2. Apd. MMIII 8. I; Tm. in Lyc. 481.

KLEJTOS (KAfiTtoę) -1. Wnuk -* Mełampusa, wielkiej urody, został uwiedziony przez wiecznie zakochaną Eos (Aurorę). Dzięki niej został włączony w poczet nieśmiertelnych. Miał syna zwanego Kojranos. Jego wnukiem był -> Polyidos.

2. Inny Klejtos poślubił -* Pallene, córkę Sitona, króla Chersonesu w Tracji, mb

OJ XV 250 i Eust. od loc.: Schol. in II. XIII 663 n.: Alh. XIII 556 d.

KLEOMEDES (KAeopnSąc)- heros z Astypalai. Podczas igrzysk olimpijskich zabił w walce na pięści swego przeciwnika. Ikkosa z Epidauru. Sędziowie jednak nie uznali jego zwycięstwa, twierdząc, że walczył nieuczciwie. Kleomedes oszalał. Po powrocie do kraju zwalił kolumnę podtrzymującą dach nad szkołą, zabijając sześćdziesięcioro dzieci. Ścigany przez mieszkańców schronił się w świątyni Ateny. Ścigający po krótkim wahaniu zdecydowali się tam wejść, by go schwytać. ale nie znaleźli go ani martwego, ani żywego. Zapytana w tej sprawie wyrocznia odpowiedziała, że Kleomedes był ostatnim herosem i że należy mu oddawać cześć. Tak też postąpiono. Działo się to w czasie 72-giej olimpiady, mb Raus. VI9.6-8: Pin. Rom. 28.

KLEOPATRA (KAeomfrpa) - Mitologia zna kilka heroin o tym imieniu.

1. Najsławniejsza była córką Boreasza i Orejtyi, siostrą Zetesa. Kalaisa i Chione (-* Boreadzi). Była żoną -* Fineusa, z którym miała dwóch synów, Plek-sipposa i Pandiona (tab. 11). Kleopatra została wtrącona do więzienia przez męża, jej synów oślepiono, a Fineus pojął drugą żonę, Idąję. córkę Dardanosa. Argonauci jednak uwolnili Kleopatrę i zabili -* Fineusa (tak podaje jedna z wersji).

| 2. Córka łdasa, żona Meleagra. Po śmierci męża powiesiła się (tab. 19).

3. Inna Kleopatra została wysłana przez Lokryjczy-ków do llionu (-• Periboja 3). mb

I. Apd. Bibl. III 15,2 n.; S.Ani. 966 n. i schol. ad 970; 977; 980; Schol. in A. R. 1211; 11140:178:207; 230: in Orf. XII69: D. S.IV43n. 2.//.IX 556; Paus. IV 2. S: 7: Apd. Bibl. I S. 2 n.

KLEOSTRATOS (KAeóatpatoę) - młodzieniec z Tespiów, który uwolnił kraj od smoka. Smok ten otrzymywał w ofierze rokrocznie życie młodego mężczyzny. Kleostratos został wyznaczony losem na pożarr cie przez smoka. Wtedy jego przyjaciel, Menestratos, sporządził mu pancerz pokryty haczykami z żelaza. Kleostratos przywdział pancerz i dał się pożreć smokowi, który z tego zdechł. W ten sposób położył kres rzezi młodzieńców, która trwała od bardzo dawna, mb ftus. IX 26,7.

KLEOTERA (KAeoi)f|pa) - córka -*■ Pandareosa i Harmotoe. Była siostrą Aedony i Merope. Po bardzo wczesnej utracie rodziców Afrodyta, Hera i Atena wzięły na wychowanie trzy sieroty. Gdy już dziewczęta dorosły, Aedon, najstarsza, wyszła za mąż za Zetosa, a dwie inne zostały porwane przez erynie, które uczyniły z nich swe służebne, mb

Od. XX 66 n. i Schol. ad loc.: Eust.. p. 1875,15:1883,36; Schol. in Od. XIX 518.

KLESONYMOS (KA.i)oo)vupoę)-syn Amfidamasa z Opuntu. Będąc dzieckiem bawił się z Patroklosem, również małym chłopcem, i został przypadkowo zabity przez towarzysza zabawy. Na skutek tego niezamierzonego zabójstwa Patroklos musiał opuścić Opunt i ojciec powierzył go Peleusowi we Ftyi i tam wychowywał się wraz z Achillesem, jego synem. Stąd zrodziła się przyjaźń, która łączyła obu herosów, mb Schol. in //. XII I; XXIII 87; XVI 14: Apd. Bib! III 13.8.

KLETE (KAijtT)) - Amazonka, piastunka królowej Amazonek, Pentesilei. Po śmierci Pentesilei pod Troją, chciała powrócić do ojczyzny, ale burza zapędziła ją do południowej Italii, gdzie założyła miasto Klete (być może sąsiadujące z miastem Kaulonia, które otrzymało nazwę od imienia jej syna -* Kaulona). Później zginęła podczas walki przeciwko Krotończykom, którzy zawładnęli jej miastem, mb

Serv. in Verg. Am. III 553; Lyc. 993 n.; Tret. ad 995; 1002 n.; Por. Berard. Colonisation .... s. 382.

KLYMENE (KAnpśvr))- 1. Córka Okeanosa i Te-thys. Należała do pierwszej generacji boskiej, pokolenia tytanów. Poślubiła Japeta i urodziła Atlasa, Prometeusza i Epimeteusa oraz Menojtiosa (tab. 38). Niekiedy uważano ją za żonę Prometeusza i wtedy byłaby matką Hellena, protoplasty wszystkich Hellenów, i Deukalio-na. Bądź też uchodziła za żonę Heliosa (boga Słońca) i w tym wypadku jej synem byłby Faeton i kilka córek. Heliad (tab. 14).

2.    Inna Klymene, również pochodzenia morskiego, była córką Nereusa i Doris.

3.    Jedna z córek Minyasa. króla Orchomenos (tab.

20), wyszła za mąż za Fylakosa, syna Dejona, i miała dwoje dzieci, Ili kłosa i Alkimcdc. Wedle innej wersji była żoną Kefalosa, którego poślubiła po śmierci Pro* kris. Mówiono też, że poślubiła lasosa, syna Lykurga (tab. 26), i dała mu córkę Atalantę.

4. Jedna z córek Kreteńczyka Katrcusa. Oddana przez ojca Naupliosowi, miała z nim trzech synów, Palamedesa, Ojaksa i Nausimedona. mb

1.    Hes. Th. 351;507 n.; Hyg. Fah. pracf.. VeiS- Georg. IV 345;Schol. in Pi.0.9.68;72;75;ad Od. X 2; D. H. I l7;Str. I33;Ov. Met. l756n.;Serv. m Vers.Aen. X 189. 2.//. XVIII47. 3. Paus. X 29.6; Apd. Bibl 1119.2;

, Schol. in OJ. XI326; - Ifiklos. 4. Apd. Bibl. 111,5; III 2.1;-* Katrcus; Niuplios.

KLYMENOS (KAupevoę) - 1. Syn Kardysa, pochodził z miasta Kydonia na Krecie. Był potomkiem Heraklesa (Heraklesa z Idy, pod tym imieniem heros był znany na Krecie). Przybył do Olimpii około pięćdziesięciu lat po potopie Deukaliona i odnowił tam obyczaj igrzysk. Zbudował ołtarz kuretom i swojemu przodkowi Heraklesowi. Rządził krajem tak długo, dopóki -* Endymion nie pozbawił go władzy. Endy-mion dorzucił do igrzysk olimpijskich zawody w biegach i zaproponował swoim synom, że ten, który zdobędzie nagrodę, obejmie po nim tron.

2.    Inny Klymenos był herosem Beocji. Syn Presbona, panował w mieście Orchomenos po Orchomenosie zmarłym bezdzietnie (tab. 33). Zginął z rąk Tebańczy-ków ukamienowany w świętym łesie Posejdona. Jego syn -* Erginos, aby pomścić śmierć ojca, nałożył na Teby daninę, od której jednak Herakles uwolnił miasto. Klymenos miał dzieci: Erginosa, Stratiosa, Arrona, Pyleosa i Azeusa i jedną córkę Eurydikę, która została żoną Nestora.

3.    Klymenos Arkadyjczyk, syn Schojneusa lub Teleusa, króla Arkadii, zapałał kazirodczą miłością do swej córki Harpalyke i przy pomocy jej piastunki udało mu się ją posiąść. Potem wydał ją za mąż za Alastora, ale żałował tego, odebrał ją mężowi i już całkiem jawnie miał Harpalyke przy sobie. Młoda kobieta, mszcząc się za zgwałcenie, zabiła swoich małych braci (lub raczej synów, których miała z własnym ojcem) i podała Klymenosowi ich do zjedzenia. Gdy Klymenos zorientował się, jakimi potrawami córka go nakarmiła, zabił ją-a potem popełnił samobójstwo. Mówiono też, że został zamieniony w ptaka (-» Harpalyke 2). mb

I.Paus. V8.1 n.;VI2l,6. 2.Paus. IX 37.1. 3.Hyg.Fah.206;238: 242;246; 253; Parth. 13.

KLYTAJMESTRA (KAuraipf|orpa) - córka Tynda-reosa i -* Ledy. Była siostrą Timandry, Fylonoe, córek „ludzkich” Ledy, oraz Heleny i Dioskurów, dzieci „boskich”, które Leda miała z Zeusem. Klytajmestra była siostrą-bliźniaczką Heleny, ałe podczas gdy Helena była córką Zeusa, który posiadł Ledę przybierając postać łabędzia, Klytajmestra była córką Tynda-reosa (tab. 19).

Klytajmestra wpierw miała za męża Tantalosa, syna Tyestesa, ale Agamemnon zabił jej męża i dzieci. Ścigany przez Dioskurów, Agamemnon musiał poślubić Klytajmestrę. Małżeństwo to źle się zapowiadało. Klytajmestra miała z -* Agamemnonem kilkoro dzieci (tab. 2.). Podczas nieobecności Menelaosa, który udał się do Troi próbując odzyskać Helenę, przebywała u niej jej siostrzenica Hermiona, wówczas mąjąca dziewięć lat.

Gdy wojska greckie zgromadziły się w Aulidzic i gdy wieszczek Kalchas oznajmił konieczność złożenia w ofierze Ifigenii, Agamemnon zażądał od żony. bawiącej wówczas w Argos (albo w Mykenach), aby wraz z dziećmi przybyła do Aulidy. podając jako powód zaręczyny Ifigenii z Achillesem. W tajemnicy przygo-tował wszystko do ofiary, ale uważał, by nic zdradzić zamiaru przed żoną. Po złożeniu Ifigenii w ofierze odesłał Klytajmestrę do Argos. A ona obmyślała plan zemsty. Już wtedy, gdy — Telcfos raniony przez Achillesa podczas wyprawy do Mysji przybył do Argos błagać, by heros go uleczył, Klytajmestra doradziła mu. by dla łatwiejszego nakłonienia Agamcmnona porwał jako zakładnika małego Orestesa.

Podczas nieobecności Agamcmnona i trwania wojny trojańskiej Klytajmestra początkowo dochowywała wierności mężowi. Agamemnon pozostawił przy niej starego pieśniarza, imieniem Demodokos, jako jej doradcę i rozkazał mu,by ewentualnie donosił, jak żona się sprawuje. Ale gdy — Ajgistos zakochał się w Klytajmestrze i nie mógł jej zdobyć, usunął pieśniarza. Wtedy wreszcie Klytajmestra uległa Ajgistosowi. Być może namówił ją do tego -* Nauplios. który nakłaniając pozostawione żony do zdrady małżeńskiej, chciał w ten sposób mścić się na Grekach za zabicie jego syna, Palamedesa. Kierowała Klylajmestrą także chęć zemsty na mężu za śmierć córki Ifigenii. A może uczyniła to z zazdrości, bo wiedziała o związku Agamemnona z Chryseis. Ajgistos odtąd stal się panem w pałacu Agamemnona i to on właśnie ułożył plan zamontowania Agamemnona, gdy powróci z Troi.

W najstarszych wersjach tego podania zaczerpniętych z poematów epicznych, Klytajmestra nie uczestniczyła w morderstwie, które było wyłącznie dziełem Ajgistosa. Ale u tragików staje się współwinowąjczynią i ostatecznie morderczynią, która zabiła męża własnoręcznie. Przygotowała dla niego szatę z zaszytymi rękawami i ramieniem, która go skrępowała, gdy wyszedł z kąpieli i usiłował ubrać się, a to pozwoliło zabić go bez wszelkiego ryzyka. Ona też zabiła Kassandrę, o którą była zazdrosna, znieważając ją uprzednio. U tragików Klytajmestra prześladuje swą nienawiścią dzieci Agamemnona. Kazała zamknąć Elektrę w więzieniu i byłaby zabiła Orestesa, gdyby jego opiekun nie uprowadził dziecka.

W siedem lat później Klytajmestrę zabił Orestes, mszcząc śmierć ojca. mb

11IX 142 a.;Od in 193 a; 303-305; IV 529-537; XI404-434; A. Ag: Ch.\Eu;S.EL,El;,Hel.-,Or.;lA;Apd.Bibl. Ili I0,6n.;£p. U16;//. 22; VI 10;23 n.; Hyg. Fab. 77; Astr. II8; Luc. DDeor. 26.1; PSut.ll 16,7; 18,2; 22,3 o.; 31,4; Ol 19,6; VIII34.1 a.; EGF(Kinkel), p. S. Por. P. Mazon. Wstęp do wyd. A. Orestei, Paris 1945*. Por. I 00ring, Khaaimeslra. Eranos 1943, S, 91-123.

KLYTIA (KAurfa)-młoda dziewczyna, ukochana przez Słońce, które wzgardziło nią dla Leukotoe. Klytia doniosła ojcu swej rywalki o jej miłostkach i wtrącono ją do głębokiej jamy, gdzie zmarła. Leukotoe zaś została za to ukarana, gdyż Słońce nigdy już nie wróciło, by ją zobaczyć. Trawiona miłością, przemieniła się w słonecznik, kwiat, który zawsze zwraca się ku Słońcu, jakby wciąż szukała widoku swego dawnego kochanka. Z miłości Leukotoe i Słońca zrodził się syn Tersanor, którego imię można znaleźć w niektórych spisach Argonautów, mb

Ov. Met IV 206-270; por. Hol Cngtn. 250; Anoo. (West.} 348 VI; Hyc. Fab. 14.20.