9428
7101 djvu

MIĘSNIE GŁADKIE 151

cne mi us żaby, jak i mięśnie niezdolne do skurczów między gładkimi. Do tej kategoryi należą np. mięśnie ruchowe gładkie podłużne robaków, moczowodów itp.

O mięśniach prążkowanych wiemy, że skurcze tężcowe polegają na szybkiem następstwie podniet i również szybkiem powtarzaniu się tych spraw, na których polega skurcz pojedynczy: skurcze te powstają więc ze zlania się skurczów pojedynczych. Dlatego też przemiana energii podczas skurczu tężcowego jest bardzo wielka, chociaż mięsień {Kracy nie wykonywa; szybkie następstwo spraw chemmzno-fizycznych, odbywających się w mięśniu, uwidocznia się w zmianach chemicznych i w prądach czynnościowych.

Inaczej rzecz się ma w mięśniach gładkich. U typowych dźwi-gaczy nie można podczas skurczu pod znacznem obciążeniem stwierdzić zwiększenia przemiany materyi i energii; cała ich przemiana materyi (mierzona zużyciem tlenu i proclukcyą C0₂ u małży) jest tak mała, że wynosi zaledwie tysiączną część tej przemiany, jakąby np. wywołało w mięśniach prążkowanych żabjr dźwiganie tego samego ciężaru w tymsamym okresie.

Przemiana energii, związana z dźwiganiem ciężaru, musi być zależną od długości mięśnia: ciężar, działający na komórkę pojedynczą, jest tern mniejszy, im więcej tych komórek leży obok siebie, im większy jest przekrój mięśnia, natomiast na komórki, leżące w paśmie mięśniowem poza sobą, działa zawsze całkowite obciążenie. Jeżeli więc obciążenie wywiera jakiś wpływ na przemianę energii w mięśniu, musi on być niezależnym od przekroju, pro-porcyonalnym do długości mięśnia. Typowe dzwigacze są zwykle bardzo krótkie, zatem najlepiej przystosowane do spełnienia swego zadania.

Badanie ciepła, powstającego przy skurczu mięśnia małży, wykazało to samo: podczas skurczu mięsień ogrzewa się, a ochładza powoli po ustaleniu się skurczu; podczas trwania skurczu tężcowego mięśnia prążkowanego ciepłota wzrasta aż do ustalenia się równowagi między ciepłem powstającem, a odpływającem.

U adduktorów małży nie udało się obserwować prądów czynnościowych tężcowych podczas trwania skurczu, chociaż udało się u tych samych zwierząt przez odpowiednie podrażnienie wywołać typowe takie prądy w części prążkowanej tego mięśnia. Wynika z tego, że w pewnych mięśniach gładkich skurcz trwały nie jest skurczem tężcowym.