94282701 djvu

307

FIZYOLOGJA UKŁADU NERWOWEGO

nych części mózgu umożebnia w licznych przypadkach cierpień tego ważnego narządu dokładne oznaczenie na podstawie objawów chorobowych, gdzie jest siedziba choroby, a w ten sposób i nieraz usunięcie jej drogą operacyi. Już z tego praktycznego wskazania nauka o lokalizacyi nabrała tak wielkiego znaczenia.

Wyniki doświadczeń na zwierzętach i spostrzeżeń na człowieku pouczyły nas, że korę mózgową podzielić można na dwa różne, pod względem czynności pola czyli sfery: 1. sferę ruchową czyli psychomotoryczną i 2. czuciową czyli psycho-sensoryczną. Czynność pierwszej polega na wysyłaniu świadomych podniet ruchowych do mięśni, druga jest miejscem, gdzie powstają wrażenia świadome wywołane podrażnieniem zmysłów. Na ogół powiedzieć można, że pole ruchowe zawierające ośrodki psy -chom otoryczne z aj m u j e przednie c z ęści kory m ó z 4 o w ej. j > o 1 a zaś p s y c h osensor 1 c z n e z ą w i e r aj ące ośrodki czucia usadowione są bardziej ku tyłowi.

Kora mózgowa okrywająca półkule mózgu tworzy nieregularną powierzchnię utworzoną przez liczne zakręty (yyri), które oddzielone są od siebie rowkami (sulci). Kształt powierzchni półkul jest mniej więcej w każdym mózgu ludzkim jednaki. Zakręty te i rowki możemy sobie wyobrazić jako powstałe przez nader znaczne pofałdowanie kory, która właśnie dzięki temu pofałdowaniu ma wielką powierzchnię. Podobnie i obficie unaczyniona opona miękka, wnikając razem z kora w głąb rowków, ma powierzchnię znacznie powiększoną. Przebieg rowków i zakrętów na powierzchni wypukłej i medyalnej półkul mózgowych przedstawiają rye. 105 i 106 na str. 308 i 309.

Ryc. 104.

Budowa kory mózgowej (schematycznie).

Kora mózgowa składa się w znacznej części z licznych włókien utworzonych przez neuroglię, tworzącą szkielet, w którego oczkach umieszczone są komórki nerwowe oraz ich niezmiernie liczne wypustki. Już przy słabem powiększeniu można poznać, że komórki nerwowe ułożone są w warstwy, które przebiegają równolegle do powierzchni kory. a w których układają się bądź luźniej, bądź gęściej (ryc. 104).

Badając uwarstwowienie kory w rozmaitych

20*