94287701 djvu

357

FIZYOLOGIA UKŁADU NERWOWEGO

Przecinamy następnie korzonek przedni. Podczas przecinania (w skutek wywołanego niem zadrażnienia) powstaje skurcz mięśni w odpowiedniej kończynie, natomiast brak zupełny objawów, któreby wskazywały, że przecięcie to spowodowało ból. Drażnienie końca dośrodkowego przeciętego korzonka przedniego pozostaje zupełnie bez skutku t. j. nie wywołuje żadnych objawów, drażnienie zaś obwodowego końca mechaniczne lub elektryczne, powoduje w mięśniach kończyny takie same skurcze, jakie się otrzymuje przez drażnienie nerwu ruchowego.

Jeżeli przetniemy wszystkie korzonki przednie, zaopatrujące n. p. kończynę tylną jednej (przypuśćmy prawej) strony, i odpowiednie korzonki tylne drugiej (lewej) strony, to zwierzę ma porażoną kończynę prawą, wlecze ją za sobą, gdy się porusza, ale reaguje całem ciałem (z wyjątkiem kończyny prawej), gdy tę kończynę (prawą) uciskamy lub kłujemy; natomiast pozostaje zupełnie obojętnem i nie reaguje wcale, gdy się drażni lewą kończynę, widać więc, że utraciło w niej wszelkie czucie, choć nie jest ona wcale porażoną; zwierze ją zgina, porusza podczas lokomocyi tak jak przednie.

Pozorny wyjątek z prawa Bella stanowi zjawisko t. zw. czucia zwrotnego, które już Magendie sam był skonstatował. Jeżeli mianowicie drażnimy przedni korzonek u zwierzęcia ciepło-krwistego n. p. psa, to często zwierzę reaguje na tę podnietę objawami bólu. Zjawisko to nie pochodzi jednak stąd, że jakieś włókna dośrodkowe wchodzą przez przednie korzenie do rdzenia, albowiem jeżeli przetniemy taki korzonek, to drażnienie odśrodkowego końca nie daje żadnych objawów, a tylko przez drażnienie obwodowego końca przeciętego korzonka wywołuje się reakcyę. A przewodzenie czucia ustaje i w tym obwodowym końcu, jeśli przetniemy równocześnie odpowiedni korzonek tylny albo kilka sąsiednich tylnych. Przewodzenie to odbywa się tu zatem też przez korzonki tylne w kierunku dośrodkowym, choć część drogi przebywa ono w kierunku odśrodkowym przez korzonek przedni. Włókna, które tu wchodzą w grę, są to włókna czuciowe z samego rdzenia a zwłaszcza jego opon, które posiadają bardzo liczne zakończenia czuciowe. Część włókien czuciowych samego rdzenia i opon t. j. te, które znajdują się na grzbietnej jego stronie, wchodzą do rdzenia wprost przez tylne korzenie. Te zaś włókna czuciowe, które zaopatrują przednią powierzchnię rdzenia i okrywające ją tkanki, opisują dłuższą drogę, t. j. wychodząc z rdzenia przez tylne korzonki, zwracają się po przejściu przez zwój międzykregowy z powrotem do kanału kręgowego razem z przednim korzonkiem; są to zatem rzeczywiste włókna zwrotne.

Jak widzimy, nie jest to wcale wyjątek z prawa Bella, lecz dokładne jego przeprowadzenie. Wskazuje ono, że i włókna czuciowe bardzo blisko prze-