94287101 djvu

451

FIZYOLOGIA NARZĄDU WZROKU

głównych, jeśli zatem w przekroju pionowym myupia wynosi np 2,0 D a w prze kruiu iziomym hypermetrop.a 1,5 D, to ast> ^mat^zm nwnt¹ i 3 o l» przy-czem podobnie, jak przy sferycznej ametropii, nie zajmujemy się wcale bezwzględna wartością refrakcyi.

Analogicznie iak myupię i hypermetropie możemy za pumoca szkieł wyrównać także niezborność. Donders pierwszy przekonał się, że wyrównanie takie jest możliwe za pomocą odpowiednich soczewek c>hndrj cj. ych Dla zrozumienia sposobu tego wystan-zy rozważyć jeden przyk a 1

Przyjmijmy, że w danym przypadku w przekroju poziomym panuje em-metropia, a w pionowym myopia = 2,0 D. iTstawiamy zatem przed takiem o-kiem szkło cyl ndry ezne wklęsłe osią poziomo t. j. równolegle do południka miarowego. W płaszczyźnie osi soczewka ta przepuszcza promienie równoległe bez załamania, spotykają też one południk miarowy i dzięki temu przecinają się na siatkówce. Równocześnie, dzięki takiemu ustawieniu szkła, największą jego wklęsłość i największą siłę rozpraszającą przeciwstawiamy pionowemu przekrojowi oka, gdzie właśnie panuje wygórowana refrakcya, czyli myopia (2 D). Jeżeli szkło jest należycie dobrane i w swym przekroju prostopadłym do osi posiada siłę rozpraszającą 2 D, wtedy myopia w południku pionowym będzie dokładnie wyrównana i promienie w tym Iprzekroju przetną się również na siatkówce, a że we wszystkich przekrojach pośrednich siła soczewki odpowiada zawsze pośrednim stopniom refrakcyi, toteż za pomocą takiej soczewki cylindrycznej niezborność zostaje w zupełności wyrównana i cała wiązka promieni ho-mocentrycznych zbierze się w jednym punkcie na siatków^rce. Dzięki też temu obrazy siatkówkowe staną się znowu ostre i wyraźne, a bystrość wzroku obniżona przez astygmatyzm dozna poprawy.

W podobny sposób wyrównywamy zapomocą soczewki wypukłej cylin-_ dr ?znej astigmatismus hypermetropicus siwplcr, ustawiając oś walca równolegle do przekroju miarowej refrakcyi. Wreszcie zapomocą kombinacyi soczewek sferycznych z cylindrycznemi, względnie zapomocą dwóch szkieł cylindrycznych o przeciwnym znaku możemy wyrównać wszelkie inne rodzaje niezborności zło-żonej lub mieszanej. Soczewka cylindryczna, względnie kombinacya soczewek, sprowadzająca oko niezborne do stanu miarowego, wyraża tern samem i podaje stopień niezborności. Dobór szkieł wyrównawczych stanowi zatem jeden ze sposobów oznaczania astygmatyzmu. Posługując się szparą stenopeiczną i znając już poprzednio pułożenie południków głównych, możemy zmierzyć niezborność także zapomocą zwykłych szkieł sferycznych. Ustawiamy szparę kolejno wzdłuż jednego, potem wzdłuż drugiego południka głównego i w każdym z osobna oznaczamy refrakcyę zupełnie tak, jak w przypadkach ametropii sferycznej.

Do tego samego celu służyć może również kineskopia, jako też skiakine-skopia oraz i inne jeszcze metody, wymagające użycia wziernika ocznego.

Aby zoryentować się co do kierunku południków głównych, pokazujemy badanemu gwieździstą figurę Weckera, która przedstawia na białem tle ze środkowego punktu wychodzące, promienisto ułożone linie czarne. Oko niezborne nie może równocześnie wszystkich tych promieni widzieć wyraźnie i jaktośmy wyżej objaśnili na obrazie krzyża, jeżel jednę linię widzi ostro zarysowaną, to druga linia, przecinająca się z tamtą pod kątem ostrym, przedstawia się jako smuga zatarta- Te dwa promienie gwiazdy Weckera, z których badany widzi

29*