94287101 djvu

CZUCIA W SKÓRZE I NARZĄDACH 651

nia mierzy się najmniejszem oddaleniem końców od siebie, przy którem odezuwa się dwa osobne dotknięcia. Im oddalenie końców cyrkla jest mniejsze, tern zmysł umiejscowienia czulszy.

Czucie umiejscowienia jest w różnych miejscach skóry różne. Na skórze kończyn jest lepiej rozwinięte, aniżeli na skórze tułowia, na palcach lepiej aniżeli na ramieniu, po stronie grzbietnej kończyn jest słabsze aniżeli po stronie zginaczy; najlepiej rozwinięte jest na błonie śluzowej języka. Dzieci mają na ogół zmysł umiejscowienia lepszy aniżeli dorośli, jak to wynika z porównania badań Webera u człowieka dorosłego i Landoisa u chłopca dwunastoletniego. Poniżej przytoczone zestawienie podaje uzyskane przez tych autorów wartości, wyrażone w milimetrach:

chłopiec dorosły 12-letni

Koniec języka.......... 1,1    1,1

Błona śluzowa warg........4,5    3,9

Koniec nosa...........6,8    4.5

Środkowa część tylnej części języka i brzegów języka..........9,—    6.8

Policzki............11,3    9,

Powieki .     11,3    9,—

Skóra na głowie......... 33,8    22,6

Grzbiet ręki........... 31,6    22,6

Przedramię i podudzie....... 40,6    36,1

Grzbietowa część stopy    i palców .    .    .    40,6    36,1

Wyrostki kolczaste w dolnej części piersiowej i lędźwiowej.......— ,—    54,1

środkowa część ramienia,    uda    i pleców    .    67,7    40,6

Szereg spostrzeżeń przemawia za tem, że i w warunkach prawidłowych spotykamy dość znaczne wahania i że ćwiczeniem można zmysł umiejscowienia znacznie wj^kształcić i udoskonalić.

Wśród pewnych warunków zmienia się czucie umiejscowienia; niedostateczny dowóz krwi obniża zdolność czucia, podobnie działa zbytnie przekrwienie żylne, zimno, długotrwałe drażnienie skóry anodą prądu stałego, jakoteż pewne ciała chemiczne (morfina, alkohol, strychnina itd.).

Badając cyrklem Webera, możemy stwierdzić, że zbliżając oddzielnie końce cyrkla do skórv odczuwamy dwa dotknięcia przy mniejszym odstępie końców od siebia, aniżeli zbliżając je równo-