Astrofotografia (14)

Elementarne pojęcia optyki i podstawowe optyczne instrumenty astronomiczne

Poza powiększeniem bardzo istotną cechą teleskopu (wspomnianą wcześniej) jest jego zdolność rozdzielcza. Określa ona minimalną odległość na niebie między dwoma punktowymi obiektami o tej samej jasności, przy której widziane są jeszcze osobno. Zdolność rozdzielczą wyrażamy w sekundach kątowych ('). a określamy ją następującą zależnością:

r = 0.13" ■ (Ay500) D.

gdzie:

A

D

długość foli (na jakiej obserwujemy) w nm. średnica obiektywu w m.

Zależność ta wiąże się ze zjawiskiem dyfrakcji, czyli ugięciem na kołowej przesłonie którą jest obiektyw. Zjawisko to sprawia, że punktowe źródło światła, jakim jest gwiazda, od wzorowuje się w postaci jasnego krążka otoczonego ułożonymi na przemian jasnymi i ciem nymi pierścieniami. Właśnie średnica (r") centralnego krążka dyfrakcyjnego jest miarą zdol ności rozdzielczej teleskopu wyrażoną powyższą zależnością. Oko ludzkie jest najbardzie czułe na promieniowanie elektromagnetyczne o długości foli A = 5500 A. a więc powyższy wzór uprości się i przyjmie postać:

r" = 143/0.

gdzie:

D - średnica obiektywu w mm.

Dla wspomnianego powyżej obiektywu MTO-1000 teoretyczna zdolność rozdzielcza wynosi 1,43". Uzyskana za pomocą tego wzoru wartość zdolności rozdzielczej odnosi się do idealnej optyki, dwóch punktowych źródeł światła o tej samej jasności. leżących na czarnym tle. Wartość ta nie uwzględnia wpływu atmosfery, który w praktyce okazuje się najistotniejszym czynnikiem. Na ogół do teoretycznej wartości należy dodać około 30%. aby otrzymać faktyczną zdolność rozdzielczą teleskopu.

Do tej pory zajmowaliśmy się teleskopami ogólnie, teraz przyjrzyjmy się teleskopom dostępnym na naszym skromnym rynku.

Refraktory (lunety)

Schemat układu optycznego refraktora przedstawia rys. 10.