Astrofotografia (8)

Elementarne pojęcia optyki i podstawowe optyczne instrumenty astronomiczne 11

Ognisko (F) - punkt, w którym przecinają się promienie (lub ich przedłużenia) wiązki równoległej światła po przejściu przez soczewkę lub odbiciu od zwierciadła.

Odległość ogniskowa (/) - odległość pomiędzy środkiem soczewki a ogniskiem, bądź też pomiędzy zwierciadłem a jego ogniskiem.

Współczynnik załamania (n) - wielkość opisująca załamanie światła przy przejściu z jednego ośrodka do drugiego. Określona jest jako stosunek prędkości światła w jednym ośrodku do prędkości światła w drugim ośrodku. Jeśli jednym z ośrodków jest próżnia, to mówimy o bezwzględnym współczynniku załamania światła w = c/v (c - prędkość światła w próżni, v - prędkość światła w drugim ośrodku). I tak np. dla wody n = 1,33. a dla szkła (kran) n = 1,52.

Współczynnik odbicia (energetyczny) (R) - określa, ile z padającej energii świetlnej zostało odbite przez powierzchnię odbijającą; R = strumień energii padającej / strumień energii odbitej. Współczynnik ten jest zawsze mniejszy od 1.

Światłosiła - stosunek średnicy soczewki (lub dowolnego układu optycznego) do jej odległości ogniskowej.

Instrumenty astronomiczne umożliwiają odbiór promieniowania elektromagnetycznego, które następnie jest analizow'ane. Obecnie rejestrowane są niemal wszystkie zakresy fol elektromagnetycznych. wysyłanych przez ciała niebieskie, a więc. poczynając od fal najdłuższych: radiowe, podczerwone, widzialne, ultrafioletowe, rentgenowskie oraz promieniowanie y. Ogólnie instrumenty do odbioru tych zakresów promieniowania nazywa się teleskopami, dodając do tej nazwy zakres promieniowania, w którym pracują, np. teleskop rentgenowski lub teleskop radiowy - radioteleskop. W tej książce zajmiemy się tylko instrumentami odbierającymi światło widzialne. Z racji ogólnego podziału na refraktory (instrumenty optyczne, w których obiektywem jest soczewka, a zjawiskiem zachodzącym refrakcja, czyli załamanie światła) oraz reflektory (obiektywem jest zwierciadło, a zjawiskiem zachodzącym refleksja, czyli odbicie światła), refraktory nazywamy lunetami, a reflektory teleskopami. Istnieją też teleskopy soczewkowo-zwierciadlane. w których umieszcza się przed zwierciadłem w odpowiedniej odległości płytkę korekcyjną (teleskop Schmidta) lub soczew kę wypukło-wklęsłą. zwaną meniskiem (teleskop Maksutowa).

Powszechnie przyjmuje się. że po raz pierwszy lunety do obserwacji nieba użył Galileo Cialilei (Galileusz) na początku XVII wieku. Galileusz dowiedział się o istnieniu tego instrumentu optycznego w roku 1609 i w' tym samym roku zbudował swoją pierwszą lunetę, której tubus zrobiony był z ołowiu, a układ optyczny składał się z dwóch soczewek: płasko-wy-pukłej (obiektyw) oraz płasko-wklęsłej (okular); dawał on powiększenie 10-krotne (luneta o takiej budowie dzisiaj nazywa się lunetą galileuszową). Luneta o powiększeniu 20-krot-nym umożliwiła dostrzeżenie kraterów i gór na Księżycu. Za pomocą kolejnej lunety o powiększeniu 30-krotnym w styczniu 1610 roku Galileusz odkrył cztery księżyce Jowisza, które do dzisiaj noszą nazwę galileuszowych. Ponadto włoski uczony obserwował plamy na Słońcu oraz fazy Wenus, a także zauważył, że Droga Mleczna rozpada się na wiele słabych gwiazd.