44 Opieka pielęgniarska w wybranych stanach neurologicznych
2. RIND (reversible ischaemic neuro/ogical deficit) - objawy trwają ponad 24 godz., ustępują po kilku lub kilkunastu dniach.
3. CS (complitedstroke) - dokonany udar niedokrwienny, powodujący trwale objawy ubytkowe (śmierć neuronów).83 84
Przyczyny udarów mózgowych. Wiodącymi przyczynami udarów są: nadciśnienie oraz zmiany miażdżycowe naczyń krwionośnych, choroby serca (wady serca, zwłaszcza wada zastawki dwudzielnej, zawały mięśnia sercowego).
Dla celów prawidłowej funkcji mózgu istotna jest ilość przepływu krwi przez tętnice mózgowe, gdyż zużycie tlenu przez mózg jest znaczne. (Mózg zużywa 20% tlenu dostarczanego ustrojowi). Praca serca, które stanowi podstawową i dynamiczną część mechanizmu dostarczającego tlen, jest ogromna (ok. 100 000 skurczów na dobę), ale zużywa 2 razy mniej tlenu. Mózg składa się z 15 miliardów komórek nerwowych (neuronów), które pozostają ze sobą w stałym kontakcie. Posiada on autonomiczny układ regulacyjny, który pozwala na poprawienie lub usunięcie pewnych chwilowych zaburzeń krążenia krwi w jego obszarze.213'20
-V'V> >
(jS4^C>
Objawy udaru mózgu. Do typowych objawów należą: niedowłady lub porażenia połowicze, deficyt połowiczy czucia oraz zaburzenia wyższych czynności nerwowych, głównie afazja, przy niedowładach zwłaszcza prawostron-jiy£łL_zaś zespół zaniedbywania połowiczego i apraksja przy niedowładach lewostronnych.
Czynniki ryzyka:
Do pewnych czynników ryzyka należą:
a) styl życia i środowisko:
- przewlekły nikotynizm,
- przewlekły alkoholizm,
- uzależnienie lekowe,
- wiek (ryzyko udaru zwiększa się 2-krotnie co 20 lat),
- płeć męska,
- nadciśnienie tętnicze,
- choroby serca,
- przebyty incydent TIA lub udar,
- podwyższony hematokryt,
- cukrzyca, podwyższone stężenie fibrynogenu.83 Do prawdopodobnych należą:
a) styl życia i środowisko:
- doustne środki antykoncepcyjne,
- dieta bogata w tłuszcze zwierzęce,
- otyłość, .
- zaburzenia w gospodarce lipidowej, hipercholesterolemia,
- nieprawidłowy lipidogram (LDL: HDL),
- mała aktywność fizyczna,
- wczesny zgon matki z powodu chorób naczyniowych,