akajewski miesnie2

fli

i

TJ psa m. piersiowy zstępujący rozpoczyna się również na pierwszym odcinku mostkowym; brak tu mięśnia piersiowego poprzecznego.

Czynność. Są przywodzicielami; cofniętą kończynę podciągają do przodu, prostując staw ramienny. Jeśli kończyna opiera się o podłoże, podciągają tułów ku przodowi.

Unerwienie. Nerwy piersiowe przednie.

Unaczynienie. Tętnica piersiowa wewnętrzna, t. nadłopatkowa.

Mięsień-piersiowy-glęboki, m. pectoralis profundus [15, 15'}. Jest tylko częściowo przykryty przez mięśnie piersiowe powierzchowne. Rozpoczyna się na powięzi piersiowo-brzusznej właściwej, chrząstkach żeber prawdziwych i na mostku, a kończy na guzku większym i mniejszym kości ra-. miermej oraz na ścięgnie m. dwugłowego ramienia.

. CECHY GATUNKOWE:    ,    '    ■

U św.in-i.i przeżuwaczy mięsień ten nie ma przyczepu na guzku mniejszym. U śiwini i k o n i a /wyróżniało się w nim drugą część — przedłopatkową — określoną aktualnie jako m i ę-s i e ń podobojczy kowy, m. subclavius (homolog mięśnia pod-obojczykowego człowieka i przeżuwaczy). Rozpoczyna się on na mostku oraz pierwszych chrząstkach żebrowych (u świni I—II, u konia I—IV) i kieruje się w okolicę łopatki, przednio od Stawu ramiennego, aby zakończyć się w powięzi m. nadgrzebieniowego i na guzku większym kości ramiennej.

¹    .    -i

Czynność. Przywoclziciel; wysuniętą kończynę pociąga do tyłu, albo —• jeśli kończyna ma oparcie — podciąga tułów ku przodowi.

Unerwienie. Nerwy piersiowe przednie i tylne.

Unaczynienie. Tętnica szyjna wstępująca, t. nadłopatkowa.

Mięsicń„zębaty— brzuszny,-Jest mocny i płaski, w lcształcie wachlarza: leży na bocznej powierzchni szyi i klatki piersiowej, dlatego dzieli się na dwa mięśnie: .

1.    Mięsień zębaty brzuszny szyi, m. serratus ventralis cewicis [16]' roz

poczyna się zębami na wyrostkach poprzecznych (III) IV—VII kręgu szyjnego. ,    .    . _i    . •

2.    Mięsień zębaty brzuszny klatki piersiowej, m. serraliLs ventralis thorócis [16}, rozpoczyna się również zębami w jednej trzeciej środkowej części pierwszych 8—9 żeber. Oba mięśnie kończą się na powierzchni zębatej łopatki, ale u przeżuwaczy — na łopatce oddzielnie.

Czynność. Jako całość z mięśniem drugostronnym podwiesza tułów między łopatkami. Mięsień zębaty brzuszny szyi prostuje szyję; przy działaniu jednostronnym szyja'jest skręcana w odpowiednią stronę.

Unerwienie. Mięsień zębaty brzuszny szyi — nerw grzbietowy łopatki; m. zębaty brzuszny klatki piersiowej — nerw piersiowy długi.

MIĘŚNIE KLATKI PIERSIOWEJ I MIĘŚNIE BRZUCHA

Mięśnie ścian klatki piersiowej działając na żebra albo rozszerzają ja mę klatki piersiowej (przy wdechu, inspiratio), albo ją zwężają (przy fwy dechu, expiratio). Dlatego właśnie i mięśnie, o których będzie mowa, na żywa się bądź wdechowymi, bądź wydechowymi. To zróżnicowanie czyn ności mięśni jest uwarunkowane zarówno kierunkiem przebiegu włókien mięśniowych, jak i ich przyczepami na kośćcu (rys. 71). W.mięśniach wdechowych pęczki włókien biegną w kierunku przednio-górnym, a więc mięśnie te pociągają żebra w przód i na boki, powiększając tym samym jamę klatki piersiowej w wymiarze poprzecznym; jednocześnie następuje nieznaczne opuszczenie mosrfka. W mięśniach wy de chowych pęczki włókien biegną ku tyłowi i do góry, a w związku z tym ciągną żebra do tyłu i do środka, wciskając je niejako w jamę klal ki piersiowej, która wtedy staje się mniejsza, mostek z lekka się unosi

Rozróżnia się oddychanie powierzchowne i głębokie. W pierwszym wypadku działają mięśnie oddechowe krótkie (jednoodcinkowe), w drugim natomiast — i'krótkie, i długie (wieloodcmkowe).

Do mięśni wdechowych krótkich należą mięśnie międzyżebrowe 7.<• wnętrzne i mięśnie dźwigacze żeber,'a do długich: mięsień zębaty grzbie Łowy przedni, mięsień pochyły grzbietowy i mięsień prosty klatki piet siowej. Do mięśni wydechowych- krótkich zalicza się mięśnie międzyvv browe wewnętrzne i mięsień poprzeczny klatki piersiowej, do długich zaś mięsień zębaty grzbietowy tylny i mięsień cofacz żebra.

Wszystkie wymienione mięśnie, zarówno wdechowe, jak i wydechowe, uczestniczą ■ w tzw. piersiowym typie oddychania (rozszerzają i zwężają klatkę piersiową). Ale ponieważ powiększanie jamy klatki piersiowej ma również miejsce w wymiarze podłużnym, mówi się wtedy o brzusznym typie oddychania, które odbywa się także z udziałem przepony'i mięśni brzucha.

Przepona, czyli przegroda piersiowo-brzuszna, oddziela jamę klatki piersiowej od jamy brzusznej. Obwodowo jest ona przymocowana do ścian klatki piersiowej oraz 'kręgów lędźwiowych, jej część ośrodkowa na tomiast wciska się na kształt kopuły do jamy klatki piersiowej. W czasie skurczu zmniejsza się jej wypukłość (staje się stożkowata), dzięki czemu przy wdechu powiększa się długość jamy klatki piersiowej; jednocześnie narządy jamy brzusznej zostają odepchnięte do tyłu, a mięśnie brzuch.i rozciągnięte. W czasie wydechu kurczą się mięśnie brzucha, które wtedy uciskają na trzewia, te zaś działając na przeponę doprowadzają ją znowu do stanu wyjściowego, przez co zmniejsza się objętość jamy klatki pici siowej. Z tego powodu przeponę uważa się za siłny mięsień wdechowy, działający zarówno w oddychaniu powierzchownym, jak i głębokim, na tomiast mięśnie brzucha — za pełniące rolę (obok swych czynności pod stawowych) mięśni wydechowych.    • -

Mięśnie brzucha, zwane mięśniami tłoczni brzusznej, nie tylko pod trzy

13 Anatomia zwierząt — t. I    J f)*|