IMGs07

cozkołe-t wynika z odkrycia u-agi jaką dla tego procesu ma po-HjjBjfiBiwm/m atodbo w okresie niemów łęcym, a także różne formy wycho-HB||ghgpqjaqpi one siały postąp w doskonałemu aparatury diagnostycznej canm dorinantszych aparatou słuchowych, a przede wszystkim ■cwipipa sę w ostatnich Latach technika wszczepów ślimakowych.

>

, gg innych pędach uszkodzenie słuchu traktuje się w kategoriach „czaso-^^Bnfcpp^Mnnii"(tempontrih unaJorwu) dziecka głuchego, a poza |Kn|kM|pqpkBt djaponująccgo takimi sam>mi możliwościami rozwoju jak lecz wymagającego specjalnego kształcenia {speciał training) k^pgńi postulowanego poziomu rozwoju społecznego' . Terminy głu-.jjj^jkeatet|cy, s mszkuJzvnym słuchem będą miały także inne znaczenie, je-aA się ■~HW»^ng do osoby d o r o s 1 ej, która słuch utraciła nagle, już ■p Ipj^ymii sowy. bądź zaczęła tracić słuch stopniowo (postępujący Dis surdopedagoga bowiem pierwszorzędne znaczenie ma od-nanedz aa pytane w jaki sposób uszkodzenie słuchu wpłynęło bądź wpły-wm aa mwot (ewentualnie zachowanie) języ ka i mowy. Inne znaczenie na-MMMi mały omawiane określenia odnoszące się do dzieci, które maatf dach w okresie prełingwainym

W pism inm przypadku, poza prób i emanu stricte psychologicznymi, pąmrau z nagłym bądź postępującym zaburzeniem odbioru bodźców Ibminank będzie chodziło przede wszystkim o utrzymanie wyrazistości Mpmnki sławnych, a także o przyswojenie sztuki odczytywania z ust W adncaicsiiu do dzieci nasomiast problem ten jest bardziej złożony. Między ■m gharae lą problematyce poświęcone jest mniejsze opracowanie.

Z yopaaid acwsźaó jasno wynika, że pojęcie osoby z uszkodao* aym darhrm me jest jednoznaczne t takie być aśe może.

Ib kształtowanie ae osobowości konkretnej osoby z uszkodzonym stu-społecznego stereotypu niesłyszącego istotny wpływ mają: stopień dalm wiek. w którym nastąpiło jego uszkodzenie; przyczyni percepcji słuchowej; główny sposób porozumiewania się, moty-H H pBHnęBdma psychologicznych i społecznych następstw, które tariakam słuchu pomoc najbliższej rodziny, szkoły, poradni; Bana; poziom inteligencji

podkreślić, że częstokroć występujące po-adasayai słuchem wynika zarówno z patologii iąg handteappetł peopte In France, P* W tmmrmg hmJtempmd, Mmore. London,

narządu słuchu (i tym samym mniej lub bardziej ograniczonej sprawności słuchowej), jak i z psychologicznych skutków zmienionego postrzegania świata (oraz reakcji słyszącego otoczenia na osobą z upośledzonym słuchem) Chodzić tu będzie przede wszystkim o mechanizmy kompensacyjnego wykorzystania, poza zachowanymi resztkami słuchu, także innych dróg poznawczych, tj. przede wszystkim kanału wzrokowego (i związane z tym swoistości poznania i poznawczej ekspresji, co m.in. znajduje swój wyraz w próbach ich określenia, np.: pojęcie inteligencji wzrokowej - niem. visuelle Intelligenz; muzyki wzrokowej — niem. Augenmusikr, poeta w języku migowym - niem. Gebdrdendichter³⁷), który, w przypadku totalnego braku słuchu, odgrywa podstawową rolę kompensującą. Ponadto dodatkowo dochodzą tu kompensacyjnie rozwinięte inne zmysły, które u osób słyszących nie odgrywają takiej roli, jak np. przede wszystkim wysubtelniony odbiór wibracji, spostrzegawczość, kompensacja w obrębie uszkodzonego analizatora słuchu i zachodzące między tymi zmysłami skojarzenia o innym stopniu natężenia i jakości niż wśród osób o normalnym słuchu.

Z kolei występowanie poczucia obcości jest przede wszystkim uwarunkowane społecznie. Dotyczy to także psychologicznego fenomenu poczucia obcości, który można w skrócie wyrazić w zdaniu: Jestem obcy, bo jestem inny. Jestem obcy i inny, gdyż nie tylko sam siebie tak widzęi ale środowiskI społeczne mnie tak postrzega i stale, jednoznacznie daje mi to odczuć.

Zaburzenia sfery poznawczej, emocjonalnej, motywacyjnej, które w różnej mierze współwystępują, lub mogą współwystępować z uszkodzeniem słuchu, bez wątpienia mają wpływ na kazuistyczne charakterystyki osób niealf*^ szących. Ilościowa i jakościowa zmiana w postrzeganiu świata nie musi jednak prowadzić do jakościowych zmian rozwoju fizycznego, umysłowego, emocjonalnego, estetycznego, społecznego. W związku z tym wszelkie klasyfikacje podkreślające takie cechy osobowości, jak: egocentryzm, pobudli-wość, niedojrzałość emocjonalną i społeczną itp. są wprawdzie opiMąJ|H tycznego czasem stanu rzeczy, który jednak jest w swej istocie pa0jtt wszystkim wynikiem błędów w procesie socjalizacji i edukacji, a nie jedynie głuchoty jako takiej. Inność nie musi zatem oznaczać, że nie jest ona doprae-zwyciężenia, szczególnie w tych zakresach ludzkiego poznania i rozwoje w których uszkodzenie słuchu wprawdzie wykorzystanie potencjalnych o liwości wszechstronnego rozwoju utrudnia, ale nie uniemożliwia.

■■

¹⁷ O. S a c k i, Stum me Stimmen. Rei.sc In dl* Welt dtr Gehórlosen, RohwoUt Hamburg 1995, s. 11,24,25,26.