str24701 djvu

NAUKA

tu po raz pierwszy naturalnym wyrazem tego, co w fizyce jest elementarne. W taki to sposób, obok punktu materjalnego, pole ciągłe wystąpiło jako reprezentant rzeczywistości fizycznej w jecinym ze specjalnych działów fizyki teoretycznej. Dualizm ten trwa do dziś dnia, mimo to, że musi niewątpliwie razić każdy systematyczny umysł.

Wprawdzie idea tego, co jest fizycznie rzeczywiste, utraciła już swój charakter czysto ato-mistyczny, nie wyzbyła się jednak narazie swego charakteru czysto mechanicznego; wszystko, co się dzieje, tłumaczono sobie nadal jako ruch bezwładnych mas, ba — nie rodziło się nawet przypuszczenie, że rzeczywistość można ujmować w jakiś inny sposób. Wtedy to nastąpił wielki przewrót, nazawsze związany z nazwiskami Faradaya, Max-wella, Hertza. Lwia część udziału w tej rewolucji przypada Maxwellowi. Wykazał on, że całą ówczesną wiedzę o świetle i zjawiskach elektromagnetycznych przedstawia jego znany podwójny układ cząstkowych równań różniczkowych, w którym pole elektryczne i pole magnetyczne występują jako zmienne zależne. Maxwell usiłował coprawda uzasadnić bądź usprawiedliwić te równania zapomocą mechanicznej konstrukcji myślowej.

Użył on obok siebie kilku podobnych kon-strukcyj, nie traktując jednak żadnej z nich na-

P26