22 (429)

28 Obróbka cieplna stali

sodowego (teepolu), który wytrawia granice ziam martenzytu (byłego austenitu). Niskie odpuszczanie (230°C) lub podgrzanie odczynnika (60°C) ułatwia proces trawienia.

Metoda trawienia na gorąco ma kilka odmian i może być stosowana do wszystkich gatunków stali.

a.    Próbką (zgład) austcnityzuje się w atmosferze ochronnej, po czym wpuszcza się powietrze na 30 - 60 s lub chlorowodór na 2 - 3 s.

b.    W piecu solnym austcnityzuje się najpierw próbką w soli obojętnej, po czym przenosi się ją do kąpieli chlorkowej (trawiącej) (1/3 BaCl₂ + 1/3 CaCI₂ + 1/3 NaCl) nagrzanej do tej samej temperatury. Trawi się 2 - 3 min, a następnie hartuje, myje i suszy. Granice byłego ziarna austenitu mają postać ciemnej siatki na jasnym tle.

1.43. Przedstaw zasadę klasyfikacji wielkości ziarna austenitu wg ASTM

Metoda opracowana przez ASTM i stosowana obecnie na całym świecie opiera się na wzorze:

n = 2^N~'

gdzie:

n - liczba ziarn widocznych na powierzchni 1 cala² (6,45 cm²) przy powiększeniu I00x, N - numer wzorca. W Polsce stosuje się skalę opartą na układzie metrycznym:

m = 8 • 2^C

gdzie:

m - liczba ziam przypadających na powierzchnią zgładu 1 mm², G - numer wzorca.

Stosuje się 18 klas o wartościach G od -3 do +14. Norma zawiera również rysunkowe skale wzorców, które porównuje się bezpośrednio z mikrofotografiami (pow. 100x);(rys. 1.20).

Rys. 1.20. Skala wzorców do oceny wielkości ziarna austenitu wg ASTM otrzymana metodą siatki węglików (pow. 100x) oraz porównanie wielkości ziam o kształcie sześcioboków (wg C.H. Samansa). Uwaga: liczbami oznaczono numery wzorców