234 235 (11)

-234-

smamej) za pomocą pierścienia luźnego. Obciążenie poprzeczne łożyska P = 5 -10³ N, prędkość kątowa walu w - 34,03 rad/s. Obliczyć główne wymiary łożyska czopa końcowego oraz parametry filmu smarnego. Panewka wykonana jest z brązu ołowiowego. Dopuszczalne naciski średnie pj_r = 4 N/mm³. Obliczenia przeprowadzić dla następujących wartości luzu względnego w łożysku:

i//, = 0,001;    ^ 2 = 0,015;    = 0,002

Przyjmujemy czop szlifowany, wysokość nierówności powierzchni czopa h_c = = 0,0025 mm, panew jest dokładnie toczona, wysokość nierówności panwi hp = - 0,004 mm.

a/ Główne wymiary łożyska

Wymiary podstawowe łożyska tzn. średnicę D i długość czynną L obliczamy z warunków wytrzymałościowych: dla czopa na zginanie oraz dla powierzchni czynnej panwi na naciski powierzchniowe.

Warunek zginania czopa

g

M

g

W„

P L‘ 32 TT d³-2

16 P L rr d³

g°

średnie naciski powierzchniowe na powierzchni panwi

P

P

D L

Pdop

stąd    L ^

Podstawiając tę wartość do wzoru na zginanie czopa oraz przyjmując, że D = d (w wartościach nominalnych), otrzymamy:

16 P^z

stąd

* ^d Pdop

-- ^kgo

16 P^z

d\

ⁿ kgo Pdop

dla czopa z St5 k_g0 = 60 N/mnr

zatem

_v⁴ fl6'(Ś-l O³)² \ tt 60-4

26,99 mm

przyjmijmy d = 30 mm

naciski na powierzchni czynnej wynoszą (L = d - 30 mm)

P

P 5-10³ D L 30-30

5,56 N/mm² > p_dop

Ponieważ naciski średnie przekraczają wartości dopuszczalne, zwiększamy średnicę łożyska do 40 mm, czynna długość łożyska L = D = 40 mm.

Sprawdzimy naciski średnie w łożysku

P

dT

Pśr

5 • 10³

- =    3,125 N/mm²

40-40

Przyjmujemy ostatecznie:

D = 40 mm; L - 40 mm

Wobec występowania dwóch rowków wzdłużnych w panwi w poziomej płaszczyźnie symetrii, kąt czynnej części panewki 0    = 180°.