250wb

Rokoko

Uwagi ogólne

Równocześnie z późnym barokiem, już od początku wieku XVIII (lata 30.), pojawia się w sztuce tendencja nowa, trwająca prawie do końca stulecia, tendencja, która wydała dzieła znacznie różniące się zarówno od malowniczego, „zwycięskiego”, obfitego baroku, jak i od jego klasycyzu-jącego nurtu zrodzonego we Francji. Takie dzieła, jak Huśtawka Fragonarda, pałacyk Sanssouci w Poczdamie (ii. 256), fasada kościoła Bazylianów w Berezeweczu, wnętrza kościołów w Vie-rzehnheiligen, św. Jana Nepomuce na w Monachium pozwalają zauważyć, jak dalece rokoko odeszło od stylu barokowego.

Zamiast form dynamicznych, prężnych, pełnych 250 siły czy też klasycznych - ujętych w rygory i regu-§ ły, występują kształty lekkie, nieregularne, sub-° telne, wytworne, pełne delikatności i elegancji. T Łączą więc jakby niektóre cechy obu nurtów baco roku, jak nieobliczalność pomysłów z oszczędno-^ ścią i wyszukaniem formy, dekoracyjność i ma-o lowniczość z przeintelektualizowaniem kształ-^ tów natury. Nowa tendencja ma jednak cechy własne, przeciwstawiające się barokowi, to intymność formy, to jej wiotkość i delikatność, to linearyzm i płaszczyznowość kompozycji, występująca w dekoracji architektonicznej, asymetria układów, atektonika, rozjaśnienie i oczyszczenie gamy barw.

Trwają do dziś spory, czy jest to styl nowy, czy też ostatnia faza baroku. Wydaje się, że najtrafniejszym określeniem dla rokoka byłby „kierunek”, pojmowany nieco analogicznie do zjawiska ma-nieryzmu w renesansie.

Najwybitniejsze osiągnięcia miała w nowym kierunku sztuka francuska. Tam się najprawdopodobniej zrodził, choć w sztuce włoskiej i krajów saskich również dość wcześnie można zauważyć jego zwiastuny.

Narodziny rokoka miały ścisły związek z atmosferą panującą na dworach, zwłaszcza Ludwika XV i Filipa Orleańskiego. Dni upływały tam na zabawach, polowaniach, maskaradach. Swoboda obyczajów sprawiała, że stosunek do życia był lekki, niefrasobliwy, bezproblemowy. Wielkie znaczenie dla rozwoju rokoka miały też wpływy Wschodu, przede wszystkim sztuki chińskiej, której dzieła importowano i którymi zaczęto się inspirować.

Asymetria układów, impresyjna nastrojowość w pejzażu, subtelność kapryśnych organicznych form istniała już od dawna w sztuce Chin, miała tam jednak bez porównania głębsze funkcje.