269 (28)

Opmpektywack mzwofa badań języku artystycznego

269

współczesnym rozumieniu, a więc przede wszystkim liryki”'*. Dominacja funkcji estetycznej „wprowadza do wypowiedzi poetyckiej dośrodkowe nastawienie na układ znaków i znaczeń językowych, maksymalnie uwyraźnia samą metodę posługiwania się językiem, skierowując uwagę odbiorcy na wewnętrzną organizację przekazu słownego” - stwierdza się w tymże słowniku". Do właściwości języka poetyckiego należy też m in. to. że „sieć relacji łączących elementy wypowiedzi poetyckiej jest hardziej cęsta niż w innych rodzajach wypowiedzi, szczególną rolę odgrywają w niej wszelkiego typu ekwiwalencje (m.in. rytmiczno-wierszowe), symetrie, paralelizmy, kontrasty, odwrócenia porządku itp.”’⁴.

Furda uważa, że „trudność podania dobrej definicji języka artystycznego wynika stąd. że jest on niesłychanie różnorodny. W utworach literackich, a te są właściwym terenem istnienia interesującej nas odmiany językowej, spotykamy wszelkie możliwe rodzaje znaków językowych”¹⁵. Według Furdala. „w języku literatury pięknej możliwe jest dosłownie wszystko. Język artystyczny zajmuje zatem wśród odmian językowych specjalne stanowisko, odznacza się tym, że może zawierać elementy wszystkich odmian”¹⁶. Najważniejszymi cechami utworu literackiego są-jego zdaniem - niepowtarzalność i uniwersalność¹⁷.

W Encyklopedii języka polskiego jest informacja, że styl artystyczny (inaczej -język artystyczny) „właściwy jest utworom literatury pięknej. Jego swoistą odmianką jestsftyl] poetycki”¹*. Do najbardziej charakterystycznych właściwości stylu artystycznego zalicza się tu wielką rozmaitość środków składniowych i bogactwo słownictwa „wynikające z dążności do nazywania tej samej rzeczy w różny sposób (synonimika) oraz do używania wyrazów w niezwykłym, zwłaszcza przenośnym, znaczeniu (metaforyka)”¹⁹.

Handke pisze:

Paradoksalną właściwością tego stylu wydaje się brak jakichkolwiek cech charakterystycznych. Może on mianowicie wykazywać cechy wszystkich aktualnych stylów danego języka bez preferencji dla stylu szczególnie ozdobnego - potocznie odczuwanego jako poetycki. W obrębie stylu artystycznego mogą się spotkać różne style w rozmaitych proporcjach i kombinacjach - zawsze jednak w nowej funkcji, jako kunsztowne naśladownictwo podporządkowane zadaniom dzieła sztuki, którego stały się tworzywem .

¹²    M. Głowiński, T. Kostkiewiczow a, A. Okopień-Sła wińsk a, J. Sławiński, Słownik terminów literackich. Pod red. J. Sławińskiego. Wyd. 2. Wrocław-Warszawa-Kraków-Gdańsk-Linl.' 1988, s. 209.

¹³    Ibidem.

¹⁴    Ibidem, s. 209-210.

¹³ A. Fur d a 1, Językoznawstwo otwarte. Wyd. 2. Wrocław-Warszawa 1990, s. 208.

¹³ Ibidem, s. 208-209.

¹⁷ Ibidem, s. 209.

'* Encyklopedia języka polskiego. Pod red. S. Urbańczyka. Wrocław-Warszawa-Kruków 1992, s MO.

'* Ibidem.

’^u ^ Handke, Styl artystyczny. W: Encyklopedia kultury polskie/ Alt’ wieku, Współczesny /ęzyk polski. Pod red. J. Bartmińskiego. Wrocław 1993, s. 135.