289 (24)

2H

Al. jMMMhi AągwMMSMi

drink Górskiego, że artystycznym celem omawianej <ty li/acn bajek jest ..wywołanie humorystycznego nastroju", można połączyć z uzupełniającą to uwagą, że mamy tuiai do czynienia z nacechowaną humorem postawą poety⁴⁴. Świadczą o tym dodatkową inne zjawiska językowe omówione przeze mnie w niniejszym artykule. Wiąże s«

7 tym w znacznym stopniu to, o czym pisze Woźnowski Uważa on, że ..niespotykane w bajkopisarstwie polskim tak liczne i dobitne trawestaeje przysłów są przejawem dość lekkiego traktowania gatunku Czopowego, dla którego były ozdobą i niewyczet-pałnym źródłem formuł potwierdzających bajkowe mądrości”⁴⁵.

Ze wspomnianą wyżej kwestią dotyczącą wzbogacania przez Mickiewicza bajek przysłowiami itp związane jest równoczesne wprowadzanie do nich nacechowanych ekspresywnie elementów „żywej mowy”. Zwracano już na to uwagę w opracowaniach bajek". W zakresie składni kontakt z odmianą potoczną mówioną zaznaczył się wyraźnie np. także przez występowanie w analizowanej bajce stosunkowo dużej liczby oznajmień (chodzi tu zwłaszcza o nacechowane ekspresywnie krótkie oznajmienia).

9. Kierunek przeprowadzonej analizy był następujący: od tekstu jako organizacji wyższego rzędu do niżej zorganizowanych jego elementów składowych i tworzonych przez nie konstrukcji. Analiza całego ciągu wypowiedzeń i ich składników z uwzględnieniem niektórych ważniejszych elementów kompozycji utworu pozwoliła przynajmniej w przybliżeniu określić m.in. stopień spójności omawianego tekstu. Można było też z różnym stopniem dokładności stwierdzić, jakie funkcje pełnią w językowym tworzywie artystycznym różnego rodzaju elementy proste i złożone, jakie są zatem w łaściwości stylu analizowanej bajki jako dzieła sztuki.

Miarą wielkości twórcy dzieł literackich jest - jak wiadomo - to, w jakim stopniu potrafi on korzystać z ogromnego zasobu środków właściwych językowi narodowemu. Tworzywo językowe bajek Mickiewicza, w tym bajki Lis i kozioł, świadczy ze swej strony o bardzo szerokim, mistrzowskim wykorzystaniu tych możliwości, jakie daje system językowy. Mistrzow skim także w tym sensie, że twórczym (chodzi o tworzenie dla celów artystycznych nowych elementów językowych).

W procedurze badawczej dotyczącej lingwistyki tekstu konieczne jest stosowanie wielostronnej analizy. Zachodzi potrzeba doskonalenia metody badawczej (metod badawczych) i rozwiązywania wielu jeszcze podstawowych problemów natury klasyfikacyjnej, a nawet terminologicznej.

** Por. Humor [hasło] .W : M. Głowiński, T.Kostkie wieżowa, A. O kopicń-Sla wińska, J. Sławiński, op.cit., s. 203.

^Js W. W o ż n o w s k i, op.cit., s. 364. Por. następującą opinię tego autora (ibidem, s. 346): „Kluczową w tym [w bajkach] rolę odgrywa styl, a zwłaszcza różnorakie stylizacje, mające znamiona zabawy literackiej". Por. też: J. A b r a m o w s k a, op.cits. 298.

⁴⁶ Por. np. W. W o i n o w s k i, op.cit., s. 362-363. Por. też J. A b r a m o w s k a, op.cit., s. 298.