28 (327)

charakter kwasowy. Tlenkami amfoterycznymi są np.: tlenek glinu, iii nek cynku, tlenek ołowiu(II). Reakcje tlenków amfoterycznych z kw;u i mi i zasadami można prześledzić na przykładzie tlenku cynku, k i«* i z kwasem solnym reaguje zgodnie z równaniem reakcji:

ZnO + 2HC1 -> ZnCl₂ + H₂0.

Wytworzona sól, chlorek cynku, zawiera kation Zn^{2 +} . Z zasadmm tlenek cynku reaguje zupełnie inaczej:

ZnO + H₂0 + 2NaOH -> Na₂[Zn(OH)₄].

Powstały związek, tetrahydroksocynkan sodu jest solą, w której cynk występuje jako anion tetrahydroksocynkan — [Zn(OH)₄]^2-, a nie |.d w chlorku cynku jako kation Zn^{2 +} .

Tlenki amfoteryczne są ciałami stałymi, trudno rozpuszczalnym' w wodzie.

Tlenki, które nie wykazują właściwości ani kwasowych, ani zasad., wych, zaliczamy do tlenków obojętnych. Tlenkami obojętnymi są: tłem i węgla — CO i tlenek dwuazotu — N₂0.

Metody otrzymywania tlenków są uwarunkowane zarówno icli u I ■ ściwościami fizycznymi i chemicznymi, jak i łatwością otrzymywani • w wysokim stopniu czystości czy też prostotą i możliwościami apaiain rowymi.

_v Otrzymywanie tlenków przez bezpośrednie spalanie pierwin stków w powietrzu lub tlenie

Metodą tą można otrzymywać tlenki tych pierwiastków, klóiyih synteza z tlenem jest reakcją egzotermiczną. Jak np. reakcje:

2H2 + 02 -	-* 2HzO,
s + o2 -	>so2,
c + o2 -	(N O o *

wodoru z tlenem siarki z tlenem węgla z tlenem

Ostatnia reakcja przysparza nieco kłopotów, gdyż użycie nadmum tlenu powoduje, że otrzymuje się mieszaninę C0₂ + 0₂. Gdy zamu i

m • ego tlenu użyć w nadmiarze powietrze, otrzymuje się mieszaninę • • • i N_;+ O₂, a znów niedomiar powietrza w stosunku do węgla i • • id/.i do otrzymania mieszaniny C0₂ + CO + N₂. Z tego powodu i- li >\v preparatywnych można stosować powietrze tylko w tym przy-. 'il ii, gdy otrzymuje się tlenki w stanie stałym lub ciekłym.

i '■ 'dobnie jak z niemetalami przebiegają reakcje otrzymywania tlen-i niflidi, które w normalnych warunkach są ciałami stałymi, jak np.

■ "I magnezu, tlenek glinu i inne.

2Mg + 0₂ -> 2MgO 4 Al + 30₂ —> 2A1₂0₃

«»•. / _v mywanie tlenków przez rozkład termiczny soli, i u asów lub wodorotlenków

•    ' .i-icj stosowanym sposobem otrzymywania tlenków jest rozkład (• i mu zny odpowiednich substancji. Metoda ta jest stosowana do otrzy-<m v « Mina zarówno tlenków metali, jak i niemetali, przy czym w tej samej

¹ ........ być wykorzystane obydwa produkty jednocześnie. Reakcje

i i ni są powszechnie stosowane w przemyśle i laboratoriach, gdzie ........ ią często podstawę oznaczeń analitycznych. Przykładem otrzy-

•    mm i (lenków przez prażenie soli może być reakcja otrzymywania

...... - ilonego z wapieni. Jak wiadomo, reakcja ta przebiega następu-

|f|t M

CaC0₃-^ogrzewanic > CaO + C0₂.

■ mi |*i zykladem może być reakcja rozkładu termicznego azotanu(V) i mm(II):

2 Pb(N0₃)₂ °^grzewanie > 2PbO + 4N0₂ + 0₂.

¹¹ i M( wyżej podane reakcje mogą być wykorzystane do otrzymywa-iinwiio (lenków metali, jak i niemetali.

iimiuusI w wyniku reakcji pirolizy kwasu można otrzymać np.

53