kowo mało inwazyjne i uważane za bezpieczne. Przeprowadzana jest analiza cytologilP^ na, faazymatyczna, a także mikrobiologiczna uzyskanego materiału.
Najczęściej uzyskuje się go do badania przez nakłucie lędźwiowe, rzadziej przez f/ podpotyliczne. U dzieci z niezarośniętym ciemiączkiem przednim możliwe jest również \ nakłucie podtwardówkowe lub dokomorowe. Nakłucia te mogą mieć znaczenie zarówno diagnostyczne, oceniające płyn mózgowo-rdzeniowy pod względem składu, jak też lecznicze, dające możliwość podania tą drogą leków. Przeciwwskazaniem do punkcji i lędźwiowej jest wzmożone ciśnienie śródczaszkowe z tarczą zastoinową na dnie oka.
W związku z tym, że prawidłowe dno oka nie wyklucza istnienia wzmożonego ciśnienia śródczaszkowego, w uzasadnionych przypadkach, żeby uniknąć tak groźnych powikłań, I jak wgłobienie pnia mózgu i migdałków móżdżku do otworu wielkiego, przed punkcją I należy wykonać USG lub tomografię komputerową głowy. Przeciwwskazaniem do punkcji są też miejscowe nasilone zmiany ropne.
Prawidłowy płyn wypływa kroplami, jest bezbarwny i przejrzysty. Szybsze wypły- \ wanie występuje przy podwyższonym ciśnieniu śródczaszkowym (zapalenie opon mó- I zgowo-rdzeniowych, zapalenie mózgu, guzy), ale także przy krzyku lub płaczu w czasie punkcji. Żółtawe zabarwienie płynu może pochodzić od zawartości bilirubiny, np. w żółtaczkach, po krwawieniach śródczaszkowych. Występowanie krwi jest dowodem na krwotok do komór mózgowych, krwotok podpąjęczynówkowy, uraz mózgu, ale też może b$ć spowodowane nieprawidłowym pobraniem płynu (skrwawieniem). Płyn jest mętny, \ jeżeli wzrasta liczba komórek, bakterii i białka (tab. 5.38).