2
9

Goryczka wiosenna

Gentiana    verna

Rodzina: goryczkowate - Gentianaceae

OPIS

Bylina o wysokości do 15 cm, mająca łodygę czterokanciastą, porozgatęzianą, powyżej miejsca rozgałęzienia wzniesioną, natomiast w części dolnej zaopatrzoną w rozłogi. Na szczycie każdego odgałęzienia znajduje się pojedynczy, ciemnoniebieski kwiat, natomiast u podstawy - rozetka zimotrwałych liści. Kwiaty są duże, pachnące, o rurkowatej koronie zakończonej pięcioma płasko rozłożonymi łatkami; długość kwiatu, jak i średnica korony wynosi 2,5 -3,5 cm. Kielich, sięgający powyżej połowy długości rurki, zakończony jest zaostrzonymi ząbkami. Liście są skórzaste, lśniące; rozetkowe mają kształt eliptyczny lub łopatkowaty i długość do 3 cm, natomiast łodygowe są mniejsze i węższe, ułożone nakrzyżlegle i zrośnięte nasadami. Dzięki rozmnażaniu poprzez rozłogi w sprzyjających warunkach goryczka tworzy duże skupiska, liczące nawet kilkaset okazów.

KWITNIENIE

Maj - lipiec, czasami powtórnie we wrześniu. Kwiaty zapylane są przez motyle dzienne.

SIEDLISKO

Murawy, suche łąki, skałki wapienne, piargi, zawsze w miejscach w pełni nasłonecznionych, niezbyt wilgotnych, na podłożu o odczynie zasadowym lub obojętnym.

WYSTĘPOWANIE

W Polsce tylko w Tatrach, Pieninach i na Spiszu. Gatunek szeroko rozprzestrzeniony w górach Europy i Azji.

ZAGROŻENIA

Zagrożeniem są zarówno intensywne formy użytkowania polan górskich, jak i całkowite zaniechanie gospodarowania prowadzące do ich zarastania lasem. W ostatnich dziesięcioleciach następowało zmniejszenie liczebności na istniejących stanowiskach.

CIEKAWOSTKI

Kwiaty reagują zarówno na światło, jak i na temperaturę oraz wilgotność. Zamykają się na noc, przy silnym wietrze oraz przy spadku temperatury poniżej 10°C.

22