23

Grzybienie białe

Nymphaea alba

Rodzina: grzybieniowate - Nymphaeaceae

OPIS

Wodna bylina o grubym kłączu pokładającym się na dnie zbiornika. Z kłącza wyrastają duże, owalne liście pływające po powierzchni wody, osadzone na długich ogonkach. Blaszka liściowa jest bardzo głęboko, prawie do połowy wcięta u swojej nasady. Kwiaty, bardzo piękne, osiągające 15 cm średnicy, z białymi płatkami oraz żółtymi pręcikami i znamionami słupków, także pływają na powierzchni wody. Kwiaty otwierają się w dzień, a wieczorem i w nocy są stulone. Gdy owoc dojrzewa, wciągany jest pod wodę przez kurczącą się szypułkę kwiatową. Tam ściany owocu gniją, a nasiona zaopatrzone w osnówkę zawierającą powietrze wydostają się na powierzchnię wody. Gdy osnówka ulegnie rozpuszczeniu, nasiona opadają na dno i rozsiewają roślinę.

KWITNIENIE

Czerwiec-wrzcsicń, kwiaty zapylane są przez muchy i chrząszcze.

■■■■I    ■■HHH

Wody stojące i wolno płynące, dość żyzne, o miękkim, najlepiej mulistym dnie, na głębokości 80-140 cm.

WYSTĘPOWANIE

Na terenie całego kraju, najliczniej w północnym pasie pojezierzy. Ponadto prawie cała Europa, Azja i Ameryka Północna.

ZAGROŻENIA

Największym zagrożeniem jest melioracja polegająca na osuszaniu starorzeczy, stawów, kanałów, a także regulacja brzegów jezior i rzek. Ponadto, z uwagi na swoją urodę, kwiaty są często zrywane (po czym bardzo szybko tracą walory dekoracyjne), co osłabia rośliny i utrudnia możliwość rozsiewania.

CIEKAWOSTKI

Popularna nazwa grzybienia to biała lilia wodna. W uprawie ogrodowej i w parkach znajduje się wiele odmian ozdobnych o barwnych kwiatach. Roślinę łatwo jest rozmnażać przez podział kłącza. Grzybienie ma właściwości lecznicze - jest składnikiem leków pobudzających i regulujących pracę serca.

26