2

Rozdział XIII. Wspólna Polityka Zagraniczna i Bezpieczeństwa UE

y.ajnte.r-ptjpwanja, tak, aby zapewnić poprzez koordynację, zbliżanie stanowisk i realizację .wspólnych działań, wywieranie możliwie najskuteczniej połączonego wpływu" (art. 30 ust. 2a JAE). W ramach EWP miały odbywać się cztery razy w roku zwyczajne spotkania ministrów spraw zagranicznych. Zagwarantowano obecność na nich przedstawiciela Ko-która „w pełnym zakresie'⁵ została włączona w prace EWP (art. 30 ust. 3b). Udział FE był wyłącznie opiniodawczy, gdyż art. 30 ust. 4 zobowiązywał jedynie państwo przewodniczące Wspólnotom do regularnego informowania Parlamentu o problemach z dzie-dziny politykizagranicznej, będących przedmiotem dyskusji w ramach EWP oraz zapewnienia, że opinie'TE będą należycie uwzględnione. Państwo przewodniczące EWP uczyniono odpowiedzialnym za inicjowanie działań, koordynowanie, reprezentowanie stanowisk państw członkowskich w „strukturach z państwami trzecimi" oraz za opracowywanie terminarza spotkań w ramach EWP, ich zwoływanie i organizację.

V. Traktat z Maastricht

Traktat o Unii Europejskiej utworzył jako drugi filar UE Wspólną. Politykę Zagraniczną'! BezpiećzeńsfwaTZostała ona uregulowana w Tytule V TUE (art. J-J.ll) Topefaf^if'Ra"międzyrządowej metodzie integracji.'    _v/

VI. Traktat z Amsterdamu

Traktat z Amsterdamu wprowadził istotne zmiany w zakresie WPZiB. Dotyczyły one m.in7Ta)T5żsźeTzen!a ceTaw WPZiB poprzez dodanie do.nich postanowię-, nia o ochronie in teg r al n oscftJ ni i (nowy art. 11 ust. 1 TUE); b) wp ro w adzeni a. d od at-. kowęgojmtruinenRrfeałizacji WPZiB w postaci wspólnych strategii (art. 12 i 13 TUE); c) utworzenia stanowiska Wysokiego Przedstawiciela ds. WPZiB; d) nowąre-dakcję art. J.4 TUE (wg numeracji wprowadzonej przez TA art. 17 TUE) dotyczącą możliwości ustanowienia w ramach UE wspólnej obronności, włączającą misje pe-Terśberskie do zakresu działania WPZiB^ regulującą stosunek UE do UZE oraz umożliwiającą nawiązanie ściślejszej współpracy pomiędzy dwoma lub więcej państwami członkowskimi na poziomie bilateralnym w ramach UZE lub NATO.

Uv_b,

Użs,

VII. Traktat z Nicei

Zmiany dokonane przez TN w dziedzinie WPZiB obejmowały: a)-pxzpredngn-wanie art. 17 TUE, i wykreślenie z niego postanowień dotyczących UZE; b) rozszerzenie zakresu spraw, w których Rada miała podejmować decyzje kwalifikowaną większością głosów; c) zmianę brzmienia art. 25 TUE, nadającego podstawy prawne działalności KPB; d) zreformowanie postanowień dotyczących wzmocnionej współpracy w zakresie II filara UE.

Podkreślić należy, że równolegle z pracami nad TN i tzw. procesem postnicej-skim trwał pozatraktatowy. rozwój WPZiB, wyrażający się w proklamowaniu .w. 1999 r. Wspólnej Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony.

VIII. Traktat z Lizbony

Traktat z Lizbony przyjmuje w zakresie WPZiB większość postanowień, które znajdowały się w, ostatecznie odrzuconym^..Traktacie Konstytucyjnym. Pomimo likwidacji filarowej konstrukcji UE, zmiany wprowadzone Traktatem z Lizbony zdają się świadczyć o dalszym utrzymaniu pewnej odrębności i szczególnego cha-* rakteru dziedziny zaliczanej dotąd do II filara UE. Obejmują one dodanie do Tytułu'Vl^JOE'"(FóśTanÓwieńia ogólne o działaniach zewnętrznych Unii i postanowienia szczególne dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa) dwóch nowych rozdziałów, dotyczących ogólnie działań zewnętrznych UE oraz WPZiB (rozdział 1 - Postanowienia ogólne dotyczące działań zewnętrznych Unii; rozdział 2 - Postanowienia dotyczące Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa, zawierający sekcję 2 - Postanowienia dotyczące Wspólnej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony).„Traktat z Lizbony nie kreuje nowej jakości w obszarze WPZiB. Pozostanie on nadal międzyrządową dziedziną integracji. W art. 3a TUE expressis verbiś"'stwierdzono, że „w szczególności bezpieczeństwo narodowe pozostaje w zakresie.wyłącznej odpowiedzialności każdego Państwa Członkowskiego".

§ 47. Zasady działań zewnętrznych UE

Obok ogólnych zasad UE z art. 6 TUE, WPZiB podlega szczególnym zasadom z art. 11 ust. 2 TUE. Przepis ten nakłada na państwa członkowskie obowiązki, które zwykło się określać mianem „zasad wspólnego działania". Można wśród nich ■wymienić następujące zasady:

lij zaśadę aktywności, polegającą na zobowiązaniu państw do czynnego popie-

b)    zasadę lojalności, kreującą obowiązek państw przestrzegania uzgodnień „.poczynionych w toku formułowania WPZiB. Nawet, gdyby państwo zajęło

krajowe stanowisko (art 14 ust. 5 TUE) hiEPzastosowało niezbędne środki w przypadku bezwzględnej konieczności (art. 14 ust. 6 TUE), zasada lojalności wymaga Wcześniejszego (w pierwszym wypadku), lub niezwłocznego (w drugim wypadku) poinformowania o nich Rady;

c)    zasadę solidarności, która wyraża się w dwóch aspektach: pozytywnym, polegającym na zgodnym działaniu państw na rzecz umacniania i rozwijania wzajemnej solidarności politycznej, i negatywnym, kreującym obowiązek powstrzymywania się państw członkowskich od wszelkich działań, które “byłyby sprzeczne' z interesami Unii lub mogłyby zaszkodzić jej skuteczności jako spójnej sile w stosunkach międzynarodowych.

Nad przestrzeganiem wymienionych zasad WPZiB czuwa Rada (art. 11 ust. 2 TUE)t2owzględu na brak podstawy prawnej, decyzji Rady w tym zakresie nie można jednak uważać za prawnie wiążące. Mają one bardziej charakter polityczny.

Traktat z Lizbony już w art. 2 ust. 5 TUE, wymieniającym cele U E stwierdza, że „w stosunkach zewnętrznych Unia umacnia i propaguje swoje wartości i interesy oraz wnosi