8

Rozdział XIII. Wspólna Polilyka Zagraniczna I Bezpleczeńslwa UE

estions relałing to international agreements mid relations witli International organisations) and en-largement); c) Wydziały Sekretariatu Generalnego bezpośrednio podległe Sekretarzowi Generalnemu/Wysokiemu Przedstawicielowi. Są to: I) Jednostka Polityki (Policy Unit -PU). Jednostka ta jest ośrodkiem analitycznym Unii, dostarczającym prognoz i analiz niezbędnych do prowadzenia i rozwoju WPZiB; II) Sztab Wojskowy UE; III) Wspólne Centrum Sytuacyjne UE (Joint Situation Centre of the EU - SITCEN), Warto zwrócić uwagę, że w ramach UE aż cztery organy zajmują się wczesnym ostrzeganiem: Jednostka Planowania, Sztab Wojskowy, SITCEN i Centrum Monitoringu i Informacji KE (Monitoring and Information Centre).

Zmiany w TL. Kluczowe dla określenia pozycji Wysokiego przedstawiciela są nowe art. 9e i 13a TUE. Zgodnie z art. 9e ust. 1 Wysoki przedstawiciel ds. zipb jest mianowany przez Radę Europejską, stanowiącą większością kwalifikowaną, za zgodą przewodniczącego Komisji. W ten sam sposób Rada Europejska może zakończyć jego kadencję. Wysoki przed-stavviciel prowadzi WPZiB .JŁzy czynią się, poprzez swoje propozycje, do opracowania tej polityki i realizuje ją działając z upoważnienia Rady. Dotyczy to także EPBiO (art. 9e ust. 2). Wysoki przedstawiciel przewodniczy Radzie do Spraw Zagranicznych (art. 9e ust. 3). Zapewnia wykonanie decyzji, przyjętych przez Radę Europejską i Radę (art. 13a ust. 1), Reprezentuje Unię w zakresie spraw odnoszących się do WPZiB. Prowadzi w imieniu Unii dialog polityczny ze stronami trzecimi oraz wyraża stanowisko Unii w organizacjach międzynarodowych i na konferencjach międzynarodowych (art. 13a ust. 2).

Traktat z Lizbony interesująco umiejscawia pozycję prawną Wysokiego przedstawiciela ds. zipb. Przyjęto bowiem dyskutowany jeszcze w pracach Konwentu Europejskiego rup-del double hat, zgodnie z którym Wysoki przedstawiciel połączy w swoich rękach dotychczasowe funkcje Wysokiego Przedstawiciela ds. WPZiB i wspólnotowego komisarza dśTśtosunków zewnętrznych.'Ma to zapewnić spójną i jednolitą reprezentację Unii w stosunkach zewnętrznych. WysoETprzedstawicieb będzie jednym z wiceprzewodniczących Komisji, czuwającym nad spójnością działań zewnętrznych Unii. W ramach Komisji ma odpowiadać za jej obowiązki w dziedzinie stosunków zewnętrznych i koordynację innych aspektów działań zewnętrznych Unii. W wykonywaniu tych obowiązków w ramach Komisji, i tylko w odniesieniu do tych obowiązków, Wysoki przedstawiciel podlega procedurom regulującym funkcjonowanie Komisji (art. 9e ust. 4 TUE). Wraz z przewodniczącym Komisji i innymi jej członkami, ma również podlegać, przy powoływaniu Komisji, kolegialnemu zatwierdzeniu przez PE (art. 9d ust. 7 TUE). Zgodnie z załączoną do TL Deklaracją Nr 6, przy wyborze rn.in, Wysokiego przedstawiciela Unii ds. zipb należy uwzględnić, w należyty sposób, konieczność poszanowania geograficznej i demograficznej różnorod-"ftósći UniTóraż jej państw członkowskich.

Że względu na fakt, że KE jest organem kolegialnym, zachodzi obawa, że obecność w jej gronie Wysokiego przedstawiciela, może zachwiać tą kolegialnością, powodując jej „potencjalną erozję". Otwiera się tu pole dla możliwych konfliktów Wysokiego przedstawiciela zjarzewodniczącym Komisji, obarczonym obowiązkiem zapewnienia „spójności, skuteczności i kolegialności" działań Komisji (art. 9d ust. 6 pktb TUE). Przewodniczący KE posiada jednak ważny instrument dyscyplinujący, na jego żądanie bowiem Wysoki przedstawiciel musi złożyć rezygnację (art. 9d ust. 6 TUE).

Szczegółowe kompetencje Wysokiego przedstawiciela rozsiane są w poszczególnych postanowieniach TUE i TFUE. Wysoki przedstawiciel uczestniczy w pracach Rady Europejskiej (art. 9b ust. 2 TUE). Wspomaga Radę i Komisję w zapewnieniu spójności różnych

Instytucje dziatajqce w ramach WPZiB

działań zewnętrznych UE oraz ich spójności z innymi politykami UE (art. 10a ust. 3 TUE). “Mo z epr z e d k 1 ad a ć Radzie w dziedzinie WPZiB wspólny wniosek z KE (art. lOb ust. 2 TUE). Wykonuje WPZiB wraz z. państwami UE (art. 11 ust. 1; art. 13 ust. 3 TUE) oraz czuwa nad poszanowaniem zasad WPZiB (art. 11 ust. 2 TUE). Może zwracać się, samodzielnie lub przy wsparciu KE, do Rady'z pytaniami w zakresie WPZiB.,oraz z inicjatywami i wnioskami (art. 15 ust. 1 TUE). Zwołuje nadzwyczajne posiedzenie Rady (art. 15 ust. 2 TUEhjJczestni-czy.w procedurze przyjmowania aktów WPZiB (art. 15b; art. 28a TUE). Sprawuje kontrolę nad specjalnymi przedstawicielami (art. 16 TUE). Koordynuje działalność państw UE w organizacjach międzynarodowych i na konferencjach międzynarodowych (art. 19 TUE; art. 188p TFUE)..Regularnie konsultuje się z PE w zakresie głównych aspektów i podstawo-_wych opcji WPZiB i EPBiÓ, gra/, informuje Parlament Europejski o rozwoju tych polityk. Czuwa także nad tym, aby poglądy PE zostały należycie uwzględnione (art. 21 TUE). Uczestniczy w procesie decyzyjnym dotyczącym finansowania WPZiB (art. 28 TUE). Koordynuje wojskowe i cywilne aspekty misji petersberskićh (art. 28b TUE) oraz jest konsulto-wanyw zakresie stałej współpracy strukturalnej (art. 28e TUE). Uczestniczy w przyjmowaniu środków ograniczających (art. 188k TUE) i w procedurze zawierania umów międzynarodowych przez UE (art. 188n TFUE). Sprawuje kontrolę nad delegaturami UE (art. 188q TFUE) oraz współuczestniczy w przyjmowaniu decyzji dotyczącej klauzuli solidarności (art. 188r TFUE). Informuje PE o rozwoju wzmocnionej współpracy w obszarze WPZiB (art. 280c TFUE) orazUczestniczy w jej nawiązywaniu (art. 280 d; art. 280f TFUE).

Traktat z Lizbony postanawia, że w wykonywaniu swojego mandatu Wysoki przedstawiciel jest wspomagany przez Europejską Służbę Działań Zewnętrznych (cjuasi - Ministerstwo Spraw Zagranicznych, stanowiące zalążek europejskiej dyplomacji) Służba ta współpracuje ze służbami dyplomatycznymi państw członkowskich UE i składa się z urzędników właściwych służb Sekretariatu Generalnego Raciy i Komisji, jak również z personelu delegowanego przez krajowe służby dyplomatyczne. Organizację i zasady funkcjonowania Europejskiej Służby Działań 'Zewnętrznych ma określić decyzja Rady, przyjęta na wniosek Wysokiego przedstawiciela po konsultacji z PE i po uzyskaniu zgody Komisji (art. 13a ust. 3 TUE).

VII. Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa

Geneza. Powołanie KPB (Politicnl nnd Securit\j Conmtittee - PSC) uzgodniła Rada Europejską na szczytach w Helsinkach (10-11.12.1999 r.) i w Nicei (9-11.12.2000 r.). W rezultacie, Rada UE w dniu 22.1.2001 r. wydała decyzję ustanawiającą KPB (Dz.Urz. WE 2001 L 27/7). Traktat z Nicei nadał nowemu organowi podstawy ,w prawie pierwotnym UE (art. 25 TUE). Podstawy te utrzymuje TL w nieco zmienionym art. 25 TUE. KPB' zastąpił uprzednio funkcjonujący (ustanowiony przez art. J.8 ust. 5 Traktatu z Maastricht) Komitet Polityczny.

Charakter organu. W świetle ustaleń przyjętych przez Radę Europejską w Helsinkach, KPB mą stać sie „filarem Europejskiej Polityki Bezpieczeństwa i Obrony

(EPBiO) oraz Wspólnej Polityki Zagranicznej i Bezpieczeństwa (WPZiB) (...) Komitet Polityczny i Bezpieczeństwa ma odegrać wiodącą rolę w określaniu sposobów reagowania UE w obliczu sytuacji kryzysowej i ich realizacji". Jest to organ międzyrządowy, działający pod nadzorem Rady i Wysokiego przedstawiciela