108989

ROZDZIAŁ XIII - WSPOLNOSC MAJĄTKU SPADKOWEGO

określających naturę danego prawa wynika, że w wypadku wielości jego podmiotów prawo to rozpada się na tyle odrębnych praw podmiotowych, ile jest podmiotów, przepisy o współwłasności w częściach ułamkowych nie mają zastosowania, nawet odpowiedniego; prowadziłoby to do wniosku, że art. 1035 k.c. nie dotyczy należących do spadku wierzytelności pieniężnych -> taki też wniosek przyjęto za podstawę rozstrzygnięcia w orzeczenia SN z 7 listopada 1967 r. (SN ograniczył zakres przyjętego rozwiązania do takich wierzytelności, które mają charakter "samodzielny"; nie stosowałoby się ono zatem do wierzytelności, które - jak np. czynsz najmu czy dzierżawy - pozostają w związku gospodarczym z rzeczą należącą do spadku i mają wskutek tego charakter "pochodny") każdy ze spadkobierców mógłby przed działem spadku dochodzić przysługującego mu z tytułu dziedziczenia udziału w wierzytelności podzielnej

2. wierzytelności spadkowych, nawet podzielnych, przed działem spadku mogą dochodzić jedynie wszyscy współspadkobiercy łącznie -> autor skłania się ku temu rozwiązaniu!

■ spadek jest bowiem pewną całością gospodarczą ; stosowanie art. 379 k.c. rozbija tą całość

■ spadkobierca, dochodząc odpowiadającej jego udziałowi spadkowemu części wierzytelności spadkowej, decydowałby sam o tym, co ma mu przypaść na poczet jego schedy

Przedstawione trudności interpretacyjne są wynikiem zbyt lakonicznego unormowania w k.c.

zagadnień wspólności majątku spadkowego.

ROZPORZĄDZANIE UDZIAŁEM W PRZEDMIOCIE NALEŻĄCYM DO SPADKU I ZARZĄD

MAJĄTKIEM SPADKOWYM

[1] konstrukcja rozporządzenia udziałem; problem zgody

(a) WSPÓŁWŁASNOŚĆ W CZĘŚCIACH UŁAMKOWYCH: każdy ze współwłaściciel może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli (art. 198 k.c); reguła ta doznaje ograniczenia tylko w wypadku zbycia przez sprzedaż udziału w nieruchomości rolnej, ponieważ art. 166 § 1 k.c. przyznaje wtedy prawo pierwokupu pozostałym współwłaścicielom, jeżeli prowadzą oni gospodarstwo rolne na gruncie wspólnym; sprzedaż dokonana z naruszeniem prawa pierwokupu jest nieważna (art. 599 § 2 k.c)

(b) WSPÓLNOŚĆ MAJĄTKU SPADKOWEGO: ustawodawca wyłączył regułę art. 198 k.c. i przyjął regułę przeciwną: rozporządzenie udziałem w przedmiocie należącym do spadku wymaga zgody pozostałych spadkobierców (art. 1036 zd. pierwsze k.c).

Rozporządzeniem jest każda czynność prawna, która powoduje utratę, lub obciążenie prawa

majątkowego:

• zbycie, obciążenie prawa

• przelew (art. 509 k.c.)

• potrącenie (art. 498 k.c.)

• zwolnienie z długu

§ jak się wydaje, do zgody pozostałych spadkobierców; na rozporządzenie udziałem w przedmiocie należącym do spadku należy stosować art. 63 k.c.

Zgoda ta może być zatem wyrażona bądź jednocześnie z dokonaniem rozporządzenia, bądź wcześniej lub później; wymaga formy szczególnej, ilekroć ważność rozporządzenia zależy od zachowania takiej formy (np. zgoda