2 (1068)

lizującym grupy A przy czym istnieje hiperergiczny odczyn na zakażenie bakteryjne z elementami autoagresji. Udział zapalenia stawów w chorobie reumatyczne i jest sprawą mało istotną dla rokowania, gdyż zmiany stawowe ustępują bez śladu. Ponieważ jednak dolegliwości i objawy stawowe zwykle dominują w pierwszym okresie choroby, nie można ich pominąć w rozdziale poświęconym chorobom narządu mchu.

Choroba reumatyczna przebiega w ostrych rzutach trwających -1—6 tygodni, przejawiających się dolegliwościami stawowymi i oddzielonych od siebie kilkuletnimi okresami utajenia* W okresach tego pozornego wygaśnięcia choroby proces reumatyczny toczy się w mięśniu sercowym i we wsierdziu. Pierwszy rzut choroby reumatycznej występuje najczęściej w wieku dziecięcym lub młodzieńczym i dotyczy w jednakowym stopniu dziewcząt i chłopców^. Istotą choroby jest proces zapalny w tkance łącznej, gdzie tworzą się nacieki komórkowe, zwane guzkami Aschoffa. które w dalszym przebiegu martwieją i bliznowacieją. Ten typ zmian dotyczy przede wszystkim narządu krążenia. W tkance łącznej stawów zapaleme ma przede wszystkim charakter wysiękowy, i cofa się bez śladu.

Rzut choroby reumatycznej rozpoczyna się najczęściej ostro: gorączką oraz bólami, obrzękiem i zaczerwienieniem stawów*. Proces zapalny z reguły rozpoczyna się od stawów dużych (barkowych, łokciowych, klanowych) oraz stawów skokowych i nadgarstkowych. Zmiany zapalne (obrzęk, bolesność. zaczerwienienie i podwyższona temperatura skóry okrywającej zajęty staw) utrzymują się w jednym stawie od kilku do kilkunastu dni. następnie ustępują, aby pojawić się w mnyin stawie. Ten wielostawowy i wędrujący charakter zmian zapalnych jest znamienny dla choroby reumatycznej. Czasami pojawiają się też zmiany skórne pod postacią tzw. rumienią guzowatego lub rumienią obrączkowatego. U dzieci choroba reumatyczna może się przejawiać pląsawicą, polegającą na niepokoju ruchowym dziwacznej mimice twarzy’ oraz „pląsających" ruchach kończyn. Zawsze toczy* się równocześnie proces zapalny w sercu.

Rozpoznanie opiera się na stwierdzeniu co najmniej dwóch tzw. wielkich objawów (zmiany w sercu, zapalenie stawów, pląsawicą, rumień obrączkowaty’), popartych wynika nu badań laboratoryjnych: przyspieszone OB. hiperleukocytoza. wzrost stężenia frakcji globulin alfa-2 w białkach surowicy oraz zwiększenie miana antystreptolizyn (ASO) w surowicy, jako wyraz reakcji na zakażenie paciorkowcowe.

Leczenie choroby reumatycznej rozpoczyna się od położenia chorego do łóżka, ograniczenia jego ruchów, zapewnienia mu ciepła i spokoju.

173