2 (2763)

W rozgrywkach na różnych szczeblach zaawansowania widać, ze nasi zawodnicy swobodnie czują się przy luźnym kryciu ze strony przeciwnika, natomiast im krycie ściślejsze, tym więcej strat piłki, niedokładnych podań i często bezradności wobec takiego sposobu prowadzenia gry.

Od wielu lat powtarza się teoria o braku umiejętności naszych zawodników uderzenia piłki głową w wyskoku, w momencie walki z przeciwnikiem w powietrzu, a dalej o ciągłych niedostatkach gry ciałem i dryblingu. Niestety, te ważne elementy walki sportowej osiągnęły niechlubny constans. Tymczasem w stylach gry czołowych drużyn i czołowych zawodników widzi się wyraźną tendencję coraz bardziej zaciętego sposobu prowadzenia walki na boisku w sytuacjach 1x1.

Po pewnym okresie spowolnienia wyczerpującego do granic możliwości lizycznych — totalnego sposobu gry, nastąpił powrót tego stylu na boiska piłkarskie, ale na warunkach gry bardziej racjonalnej i ekonomicznej.

Nasze kontakty i wyniki spotkań z przeciwnikami zagranicznymi w rozgrywkach o klubowe puchary europejskie wymagają wprawdzie szerszej analizy, ale widać wyraźnie, że nasi zawodnicy w omawianym wycinku walki sportowej nie tylko nie robią postępów, ale tkwią w niepokojącej bezradności już od wielu lat.

3. Braki w nauczaniu

Z licznych obserwacji dokonywanych w latach 1970 — 88 na zajęciach szkoleniowych w klubach sportowych różnych szczebli dało się zauważyć, że metody i tormy nauczania nie zbliżają racjonalnie zawodników do skutecznego podejmowania walki z przeciwnikiem w sytuacjach 1x1.

W procesie nauczania dzieci i młodzieży uprawiających piłkę nożną w klubach sportowych istnieje pewien stereotyp lekcji treningowych opartych na ćwiczeniach w formie ścisłej z przejściem do różnych form gry. Brakuje konsekwentnego nauczania w formie fragmentów gry z właściwym stopniowaniem trudności ćwiczeń, na przykład w nauczaniu techniki prowadzenia piłki, a w szczególności w nauczaniu dryblingu i gry ciałem. Trenerzy zbyt mało uwagi zwracają na prowadzenie piłki nogą dalszą od przeciwnika.

Uderzenia piłki głową w powietrzu, jako element trudny do organizacyjnego prowadzenia, np. z powodu braku urządzeń do piłek podwieszonych — nauczane są niestarannie, rzadko z przeciwnikiem. Obawa przed kontuzją, niechęć do walki z przeciwnikiem ze strony ćwiczących powodują trenerskie zaniedbania w nauczaniu i w treningach.

Nie zamierzając dokładnie omawiać innych niedostatków w nauczaniu podstawowego elementu gry — techniki (kontakt z przeciwnikiem) wymieńmy tylko niektóre zaniedbane elementy mające duży wpływ na skuteczność walki w sytuacji 1x1: podania piłki do partnera w różnych okolicznościach krycia ze strony przeciwnika lub tez przed zetknięciem się z przeciwnikiem; przyjęcia piłki w tej samej formie, ubogość w repertuarze ćwiczeń przygotowawczych do nauczania odbierania piłki przeciwnikowi, szczególnie wślizgu, odbieranie piłki przeciwnikowi przez wyprzedzenie lub w momencie przyjmowania przez mego piłki (u nas najczęściej atakuje się przeciwnika, który już opanował piłkę) i wreszcie nauczanie strzałów na bramkę w formie ścisłej z małym i zbyt sporadycznym wykorzystaniem przeciwnika.

W nauczaniu techniki w formie fragmentów gry — przeciwnik, bez względu na stopniowanie trudności ćwiczenia, nie jest zmuszany do agresywnego krycia lub atakowania z pełną asekuracją, stąd pozorowanie obecności. Konfrontacja w walce z przeciwnikiem bywa żałosna.

Podobne błędy można zauważyć w nauczaniu taktyki. Szczególnie widoczne są niedostatki w lansowanych sposobach bronienia. Większość naszych zawodników nie posiadła dostatecznych umiejętności krycia każdy swego, szczególnie w wariantach aktywnej, agresywnej obrony na całym boisku. Do ulubionej formy bronienia należy obrona strefowa, która z uwagi na swój dość bierny charakter przeciwdziałania napastnikom — uważana jest obecnie za mniej skuteczną.

Z kolei napastnicy unikający kontaktu z przeciwnikiem w bezpośrednich pojedynkach 1x1, preferują stosowanie akcji ofensywnych wyłącznie w formie kontrataku, to jednak — bez umiejętności atakowania pozycyjnego — nie może być receptą na skuteczność gry.

4. Poprawa — w ćwiczeniach przygotowawczych 4. 1. Ćwiczenia indywidualne.

W ćwiczeniach indywidualnych należy pośrednio nawiązywać treścią do walki z przeciwnikiem w sytuacjach 1 x 1. Do tego niezbędne jest przygotowanie zawodnika w zakresie kształtowania siły, szybkości i odwagi.

A. Ćwiczenia siłowe z pokonywaniem ciężaru własnego ciała.

1. Unoszenie i opuszczanie tułowia w podporze, leżąc przodem, przez prostowanie i uginanie rąk („pompki"). 2 Przysiady i wyprosty tułowia (T) przez uginanie i wyprosty nóg (NN) w kolanach.

3. Pozycja zasadnicza (postawa), przysiad — podpór leżąc przodem — powrót do pozycji wyjściowej (Pw).