2 (937)

15. Dy-tnard {red.). Dziecko •.»• śmiecie ruAvr.iv. O t.uiluezc, cechach i •■w/iosiciact: ludvczncj edukacjiXMtomxerii: Sasusrciete Nauczy idom. Kraków 2C09 ISRN: ^<>7S-85-75()R.ń2ti.5₁ <' hy Oticyn.i Wydnwwicr.i „Impuls” 20f»

28 Część pierwsza - Żywioł, radość i kultura zabawy...

postaw. Na przykład zabawy dydaktyczne¹ oraz zabawy twórcze (tematyczne)’, są nierzadko doskonałą okazją do kształtowania postaw innowacyjności i dociekliwości poznawczej, a zabawy konstrukcyjne i ruchowe⁶ służyć mogą rozwijaniu takich postaw interpersonalnych, jak: postawa samodzielności, osobistej odwagi, optymizmu, oraz postaw kulturowych, np. postawy twórczej percepcji i ekspresji oraz postawy dążenia do kontaktu z kulturą'.

Ten teleologiczny aspekt zabawy nie pozostaje w sprzeczności z tym, że jest ona lub też może być wartością sama w sobie oraz odzwierciedleniem kultury osobistej bawiącego się człowieka, a także w pewnej mierze kultury czasu i regionu, w którym ów człowiek żyje.

Chociaż w literaturze przedmiotu funkcjonują różne teorie zabawy, traktujące |ą jako formę wyrażania siebie, formę walki o byt lub działalność przygotowującą do pracy, warto przypomnieć pewne sformułowania A. Kamińskicgo na ten temat:

Zabawa - pisze autor - jest jedną z głównych form wyrażania się zainteresowań dziecka i dorosłego człowieka [...]. Jest swoiscym ćwiczeniem [...]. Icsc także zaspakajaną przez wyobraźnie kompensatą braków życia jednostki. Towarzyszy człowiekowi od kolebki do śmierci, przybierając w biegu jego życia coraz to inne formy, zawsze nacechowane uciechą*.

Skoro u podstaw' autentycznej zabawy leżą określone ludzkie potrzeby i pragnienia, akceptowane przez całą jednostkę formy spędzania czasu, zwanego „wolnym’, jeśli człowiek odczuwa też radość w pewnych momentach pracy i nauki lub w zerknięciu się z.c sztuką czy przyrodą, ro należy zwrócić uwagę, żc nic każda zabawa może dostarczyć sposobności do przeżywania wartościowych emocjonalnie stanów, z. punktu wadzenia jej samej istoty. Wskazują na to liczne przykłady /. odległej i bliższej historii oraz. fakty z.c współczesnego życia.

Zabawa jako wartość, cechy dobrze zorganizowanej zabawy

Wydaje się, że aby zabawa, organizowana w warunkach szkolnych, dostarczyła dzieciom i młodzieży okazji do bawienia się, muszą być spełnione następujące warunki:

" A. Kamiński: Aktywizacja i uspołecznienie uczniów u> ezkołe podstawowej, PZWS, Warszawa 1966, s. 29 91.

' W. Okoń: Słownik pedagogiczny, PWN, Warszawa 1973. s. 344.

⁶ Tamże, s. 344.

11. Muszyński: Zarys teorii..., dz. cyt., s. 187-1418.

A. Kamiński: Aktywizacja i uspołecznienie..., dz. cyt., s. 36 37.