30 (580)

58 Marana Podrez-Radziszcwska, Włodzimierz Dudziński

Zadania do wykonania

1.    Na podstawie obserwacji mikroskopowej narysować i opisać wskazane przez prowadzącego próbki.

2.    Na podstawie kształtu i rozmieszczenia wtrąceń wyciągnąć wnioski co do sposobu wykonania materiału próbki (odlany, walcowany) oraz wpływu stwierdzonych wad na własności materiału.

3.    Określić rodzaj, kształt i sposób rozmieszczenia wtrąceń niemetalicznych, posługując się PN-64/H-04510.

ĆWICZENIE 5

ANALIZA WYKRESÓW RÓWNOWAGI UKŁADÓW DWUSKŁADNIKOWYCH

Analiza i interpretacja wykresów równowagi układów dwuskładnikowych. Zalecane jest uzupełnienie podanych dalej informacji z odpowiednich rozdziałów pozycji literaturowych zamieszczonych na końcu rozdziału. Dotyczy to zwłaszcza zagadnień dyfuzji i budowy stopów.

O budowie stopów dwuskładnikowych w stanie równowagi decydują dwie zmienne - temperatura i stężenie składników. Obszary występowania różnych faz w stopach przedstawia się graficznie na wykresach, w których temperatura jest osią rzędnych (oś y), a skład chemiczny stopu - osią odciętych (oś x). Wykresy te nazywa się wykresami równowagi lub wykresami fazowymi.

Wykresy równowagi można uważać za swoiste mapy, na których są pokazane obszary występowania faz i struktur w stopach przy dowolnych stężeniach składników i w dowolnej temperaturze. Przedstawione są na nich przemiany fazowe zachodzące w wyniku nagrzewania lub chłodzenia oraz określone temperatury początku i końca tych przemian. Na wykresach są zaznaczone zakresy wzajemnej rozpuszczalności składników oraz obszary występowania roztworów stałych wtórnych. W wyniku analizy wykresów równowagi można określić liczbę i rodzaj współistniejących faz, określić w przybliżeniu właściwości, zakres temperatury obróbki cieplnej i zakres temperatur użytkowania.

Należy paniętać, że wykresy odnoszą się do warunków równowagi termodynamicznej. Stan jkładu odpowiadający tej równowadze osiąga się przy tak powolnych zmianach temperatury (po założenie, że wszystkie procesy są dyfuzyjne), iż w dowolnej chwili wszystkie możliwe przemiany układu są odwracalne. Struktury stopów uzyskiwane w warunkach 'zeczywistych zazwyczaj nic są równowagowe.

Wykresy równowagi sporządza się na podstawie wyników badań zestawów stopów, różniących się stężeniem składników tworzących dany układ. Badania wykonuje się różnymi metodami. Należy prztde wszystkim ustalić temperaturę początku i końca krzepnięcia oraz początku i końca przemian z.achodzącycłi w tych stopach w stanie