29 (596)

56 Marzena Podrcz-Radziszewska. Włodzimierz Dudziński

4.5. Składniki stopu jako składniki struktury

Niektóre składniki stopu nie rozpuszczają się w osnowie, nie tworzą związków międzymetalicznych, czyli występują w postaci wolnej (nezwiązanej), jak np. ołów w mosiądzach i brązach, krzem w siluminach. Widoczne są one jako wtrącenia o zabarwieniu charakterystycznym dla określonego pierwiastka

4.6. Grafit w żeliwie i surówce

Kształt, wielkość i sposób rozmieszczenia grafitu w żeliwie klasyfikuje się na zgłndnch nictrawionych w zależności od kształtu, wielkości i rozmieszczenia. Klasyfikacji dokonuje się przez porównanie wydzieleń obserwowanych na szlifie z wzorcami zamieszczonymi w normie PN-EN ISO 945.

Oznaczanie cech wydzieleń grafitu w żeliwie szarym jest tematem odrębnych ćwiczeń. Przykładową strukturę wydzieleń grafitu przedstawiono na rysunku 4.9.

Rys 4.9. Wydzielenia grafitu plaikowego w Żeliwie szarym oraz rozmieszczenie węgla i 2claza. Stan nictrawiony. SEM

4.7. Korozja metali i stopów

Przez korozję rozumiemy niszczenie metali wskutek wzajemnej reakcji chemicznej lub elektrochemicznej metalu ze środowiskiem korozyjnym. Nazwy, podstawowe pojęcia i definicje dotyczące korozji metali podaje PN-69/H-04609. Metody oceny badań korozyjnych metali i stopów metali zawiera PN-78/H-04610. Norma zawiera in.in. metody wizualnej oceny zmian powierzchni, metody oceny zmian masy i wymiarów, głębokość zmian korozyjnych.

4.8. Porowatość w materiałach spiekanych

Spiekanie proszków jest to operacja technologiczna polegająca na złączeniu pod wpływem sprasowania i ogrzewania ziaren proszku w materiał o określonych wymiarach, właściwościach mechanicznych i fizykochemicznych. Materiałem tradycyjnie wytwarzanym metodą metalurgii proszków jest spiekany węglik metali. Węgliki spiekane są materiałami składającymi się z węglików metali wysokotopli-wych (wolframu, tytanu, tantalu, niobu, molibdenu, chromu), o udziale objętościowym od 65% do 95% oraz metalu wiążącego, którym jest zwykle kobalt. Materiał otrzymywany z proszków metodą spiekania wykazuje zazwyczaj porowatość, która pogarsza właściwości mechaniczne (rys. 4.10). Aby stwierdzić występowanie, obecność, typ i rozmieszczenie porów i węgla niezwiązanego w węglikach spiekanych, stosuje się normę ISO 4505/ApI. Powierzchnię próbki porównuje się ze zbiorem mikrofotografii wzorcowych. Stopień porowatości opisuje się przez powołanie na stosowny wzorzec, np. A02, A04, B06, C08 (rys. 4.11).

Rys. 4.10. Stal spiekana z widocznymi porami pozostałymi po zabiegu spiekania. Stan nietrawiony

Rys. 4. U. Przykłady wzorców do oceny porowatości w materiałach spiekanych