31

2. RÓŻNORODNOŚĆ ŻYCIA NA ZIEMI

Rośliny okrytonasienne (okrytozalążkowe) są najliczniejszą grupą roślin na Ziemi (liczą o* 250-300 tysięcy gatunków). Niektóre wykształcają zdrewniałe łodygi, ale głównie są to rośliny zFei-ne. W porównaniu z roślinami nagonasiennymi sporofity wykazują większe zróżnicowanie w buc;, wie zewnętrznej i wewnętrznej, a gametofity uległy dalszej redukcji. Kwiaty, najczęściej obupłciow= charakteryzują się ogromną różnorodnością pod względem budowy. Owocolistki zrastają się, twe-rżąc słupek. Ściany zalążni słupka chronią zalążki (dlatego inna nazwa to „okrytozalążkowe"), o po zapłodnieniu (podwójnym) i powstawaniu nasion zalążnia przekształca się w owoc. Okrytonasienne pochodzą prawdopodobnie od nagonasiennych wielkolistnych.

Klasyfikacja roślin okrytonasiennych Typ: Okrytonasienne (Magnoliophyta)

Gromada (Klasa): dwul

■    magnoliowe

-    magnolia

-    grzybień biały

-    grążel żółty - jaskrowe

-    jaskier ostry

-    ziarnopłon wiosenny

-    mak

-    zawilec gajowy

-    kaczeniec

-    glistnik jaskółcze ziele

•    oczarowe

-    leszczyna

-    buk zwyczajny

-    dąb

-    brzoza

•    goździkowe

-    przypołudnik

-    goździk kartuzek

-    kąkol polny

■    ukęślowe

-    fiołek leśny

-    wierzba

-    topola

-    morwa

-    dynia

-    ogórek

2.10. ROŚLINY OKRYTONASIENNE

iścienne (Magnoliopsida)

-    różowe

-    jeżyna

-    marchew

-    koper

-    wiśnia

-    śliwa

-    jabłoń

-    cytrus

-    klon

-    kasztanowiec

-    astrowe

-    dzwonek

-    mniszek lekarski

-    rumianek

-    stokrotka

-    łopian

-    słonecznik

-    sałata

-    cykoria

-    jasnotowe

-    ziemniak

-    pomidor

-    jasnota biała

-    mięta pieprzowa

-    szałwia

-    melisa

-    tymianek

-    bazylia

• Gromada (Klasa): jednoliścienne (Liliopsida)

-    żabieńcowe

-    strzałka wodna

-    liliowe

-    tulipan

-    irys

-    śnieżyczka przebiśnieg

-    cebula zwyczajna

-    czosnek

-    storczyk

-    turzyca

-    pszenica, żyto, owies

-    ananas

-    bananowiec

-    arekowe

-    palmy: kokosowa i daktylowa

-    tatarak

-    rzęsa

-    wolfia bezkorzeniowa

Uwaga: Podano tu jedynie nieliczne przyłdccv Pełne nazwy łacińskie zamieszczono w indosie nazw systematycznych.

Porównanie cech roślin jednoliściennych i dwuliściennych

^5^21—

jysłematyczna

lor°°

Kwia*

Liść

System korzeniowy

Ułożenie wiązek przewodzących w łodydze

Charakterystyczne cechy (rośliny modelowej)

Rośliny dwuliścienne

Rośliny jednoliścienne

dwa liścienie zarodka

liścienie

pączek

wierzchołkowy

zawiązek korzenia

kwiaty pięcio- lub czterokrotne z okwiatem zróżnicowanym na kielich i koronę

dziatki kielicha

narys

kwiat z podwójnym okwiatem kwiatu

liście pojedyncze lub złożone, zwykle z ogonkiem liściowym o nerwacji rzastej lub dło-niastej

korzeń palowy z korzeniami bocznymi

wiązki przewodzące ułożone w postaci pierścienia, otwarte; występuje kambium (wtórna tkanka twórcza)

kora pierwotna

jeden liścień zarodka

liścień

pączek

wierzchołkowy zawiązek korzenia

kwiaty najczęściej trzykrotne z okwiatem niezróżnicowanym na kielich i koronę

dziatki okwiatu

kwiat z pojedynczym okwiatem

liście pojedyncze, równowąskie, eliptyczne z równoległą nerwacją, zazwyczaj bezogonkowe

korzeń wiązkowy

wiązki przewodzące (zamknięte), rozproszone, bez kambium i przyrostu wtórnego na grubość (z wyjątkiem palm)

kora pierwotna