31 (274)

Rozdział 1 37

1 60 Jaki jest mechanizm przemiany martenzy tycznej?

/Zachodzenie przemiany bez udziału dyfuzji tłumaczy się z jednej strony możli-vością opisu struktury sieci Al austenitu parametrami sieci tetragonalnej 1 27), a z drugiej strony wystąpieniem procesu ścinania w dwóch różnych kierunkach krystalograficznych, co prowadzi do powstania określonej zależności orientacji między austenitem i martenzytem, zwanej zależnością Kurdiumowa-

Sachsa.

Rys 1.27. Kolejne stadia przekształcenia sieci Al austenitu w sieć tetragonalną przestrzennie centrowaną martenzytu z ilustracją zależności Kurdiumowa-Sachsa

rz

łZ

1.61. i\a czym polega zależność Kurdiumowa-Sachsa?

Zależność Kurdiumowa-Sachsa polega na tym, że płaszczyzny (101) martenzytu ustawiają się równolegle do płaszczyzn (111) austenitu, a kierunki [111] martenzytu równolegle do kierunków [101] austenitu. Zależność ta wynika z rysunku 1.27. Mechanizm ścinania prowadzi też do wystąpienia płaszczyzny habitus, która nie ulega zniekształceniu i nie zmienia swej orientacji w przestrzeni. W stalach węglowych o zawartości 0,5 - 1,4% C jest to płaszczyzna (225) austenitu.