32 33 (27)

32 Małgorzata Sikorska

kształt relacji społecznych we współczesnych społeczeństwach z kręgu kultury zachodniej, a także w coraz większym stopniu i w Polsce.

Sądzę, że są to procesy, których nie da się łatwo zatrzymać czy odwrócić. Z tego powodu zasadne wydaje mi się twierdzenie o przenikaniu opisywanego tu nowego wzoru matki i macierzyństwa do innych grup społecznych. Oczywiście, ten proces będzie zapewne długotrwały i uzależniony od rozmaitych czynników, począwszy od trwałości zmian na polskim rynku pracy, a skończywszy na zasadach polityki rodzinnej prowadzonej przez państwo, które może bądź pomagać opisanym „nowym” matkom (stwarzając im warunki do łączenia macierzyństwa z pracą zawodową: promując elastyczne formy zatrudnienia oraz rozwijając sieć instytucji opieki dla dzieci - żłobków i przede wszystkim przedszkoli), bądź też wręcz przeciwnie - przeszkadzać, zniechęcając do posiadania większej liczby dzieci (np. propagując idee wypłacania matkom pieniędzy za to, że będą zostawać w domu z dziećmi, co może jest kuszące, ale jedynie na krótką metę i na pewno nie dla kobiet chcących realizować się także w pracy).

Jak pokazują dane z krajów UE (o czym pisze Irena E. Kotowska w tym tomie), współczynniki dzietności nie spadają - a nawet rosną - w tych krajach, które tak formują zasady polityki rodzinnej, aby umożliwiać kobietom łączenie macierzyństwa z praca zawodową, z której współczesne kobiety często nie chcą rezygnować. Wydaje się więc, że do współczesnych warunków (i ekonomicznych, i kulturowo-społecznych) model „nowej matki” pasuje jednak bardziej, niż model „matki-Polki”.

Bibliografia

Angier N. (2004) Kobieta - geografia intymna, Warszawa, Prószyński i S-ka.

Badinter E. (1998) Historia miłości macierzyńskiej, Warszawa, Wydawnictwo Volumen.

Beck U. (2004) Społeczeństwo ryzyka, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe Scholar.

Beck U., Beck-Gemsheim E. (2001) Individuałization, London, SAGĘ Publications.

Bettelheim B. (2005) Wystarczająco dobrzy rodzice, Poznań, Dom Wydawniczy REBIS.

Bikont A., Szczęsna J. (2005) Autyzm - Samson się myli, Gazeta Wyborcza, 1-2 października 2005.

Cliąuet R. (2004) Major trends ajfecting families in the New millennium - Western Europę and North America, tekst przygotowany na konferencję „Families in the Process of Development”, tekst dostępny na stronach: www.un.org/ese/socdev/ family/Publications/mtrendsbg.htm

Dolto F. (2002) Zrozumieć dziecko. Rozmowy o wychowaniu, Warszawa, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co.

Lasch Ch. (1977) Haven in a Heartless Word, New York, London, W.W. Norton & Company.

Kich A. (2000) Zrodzone z kobiety. Macierzyństwo jako doświadczenie i instytucja, Warszawa, Wydawnictwo Sic!

Samson A. (2004) Książeczka dla przestraszonych rodziców, Warszawa, Wydawnictwo Jacek Santorski & Co.

Silverstein L.B., Auerbach C.F. (2005) (Post)modem families, w: J.L. Roopnarine, U.P. Gielen (red.) Families in Global Perspectives, Boston, Person Education.

Szpakowska M. (2004) Chcieć i mieć, Warszawa, Wydawnictwo W.A.B.

Tackett K. (2003) Wyzwania macierzyństwa. Jak być szczęśliwą matką, Gdańsk, Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.

Urbańska S. (2005) Kolonizacja idei macierzyństwa w perspektywie spoleczno-histo-rycznej, na podstawie analizy miesięcznika „Twoje Dziecko", niepublikowana praca magisterska.

Rocznik 2005 miesięcznika Dziecko.

Rocznik 2005 miesięcznika Elle.

Rocznik 2005 miesięcznika Twój Styl.

Fora internetowe: emama, W oczekiwaniu, Dla starających się, Ciąża i poród, etata na portalu www.edziecko.pl

www.ncpamd.com

www.rodzicpoludzku.pl