332 333

2)    małej lampki jarzeniowej osadzonej w pierścieniu na stole rozdzielczym aparatu. Jest ona sprzężona pojemnościowo wewnątrz aparatu z obwodem leczniczym. Lampka jarzy się silnie, jeśli istnieją optymalne warunki rezonansu;

3)    wskaźnika dostrojenia (indykatora), którym jest galwanometr z ter-moparą (z ogniwem cieplnym). Tarcza galwanometru posiada skalę wycechowaną w mi-liamperach. Są to oznaczenia wartości względnych. W niektórych aparatach wskaźniki dostrojenia posiadają skalę dwuzakresową. Przełączając na drugi zakres włączamy bocznik;

4)    miliamperomierza w obwodzie anodowym, który wykazuje natężenie prądu anodowego.

Dostrojenie obwodu leczniczego wykonujemy przy pomocy kondensatora zmiennego. Jeżeli dawka natężenia prądu w obwodzie drgającym jest wystarczająca — uzyskamy w obwodzie leczniczym przy właściwie wykonanym dostrojeniu optymalne natężenie prądu, które wykaże nam jeden z wyżej wymienionych przyrządów. W przeciwnym razie należy zwiększyć wydajność obwodu wytwórczego i powtórnie doprowadzić obwód leczniczy do stanu rezonansu.

Ogniwo cieplne jako indykator dostrojenia (ryc. 209)

Ogniwo cieplne z galwanometrem lub miliamperomierzem o skali względnej może służyć jako przyrząd pomiarowy, który określamy mianem wskaźnika lub i n-

Ryc. 209. Schemat ogniwa cieplnego; A, B — punkty spojenia przewodników różnoimiennych, G - galwanometr, P — przewód obwodu prądu krótkofalowego

dykat. ora dostrojenia, jeżeli umieścimy go w obwodzie leczniczym aparatu krótkofalowego. Jedno ze spojeń ogniwa włączone jest wówczas w obwód prądu krótkofalowego. Przepływ prądu przez spojenie powodować będzie jego ogrzanie. Prąd, który powstanie w ogniwie, będzie prądem stałym (termoelektrycznym). Natężenie prądu powstającego w obwodzie ogniwa będzie wprost proporcjonalne do natężenia prądu krótkofalowego płynącego przez jedno ze spojeń ogniwa.

Indykator wykazuje względną dawkę natężenia prądu krótkofalowego oraz stan rezonansu. Największe wychylenie wskazówki przyrządu wykaże stan dostrojenia, a równocześnie optymalne natężenie prądu krótkofalowego w obwodzie leczniczym.

Obwody prądu w aparacie krótkofalowym lampowym

Ryc. 210 przedstawia schemat obwodów w aparacie krótkofalowym z jedną lampa generacyjną triodą. Aparat składa się z obwodu zasilającego, wytwórczego i leczniczego.

Obwód zasilający: źródłem prądu jest sieć. Posiada on pierwotną cewkę (S) transformatora (7j. Włącznik główny (W) zamyka ten obwód, włączając prąd sieciowy. Włącznik główny w aparacie krótkofalowym znajduje się na stole rozdzielczym.

Obwód wytwórczy (tzw. generacyjny) składa się z obwodu żarzenia włókna katody (I), obwodu anodowego (II) i obwodu siatki (III). Są to obwody lampy generacyjnej triody. Obwód anodowy, obwód siatki i lampa trioda tworzą obwód drgający. Istotnym oscylatorem jest obwód siatki.

Obwód żarzenia włókna katody (/). Zasila go część wtórnego uzwojenia (Si) translormatora (7"). W obwodzie znajduje się włączony szeregowo opornik (1?) oraz woltomierz (V) (włączony równolegle). Woltomierz i regulator opornika wyniesione są na stół rozdzielczy aparatu.

Obwód anodowy (II). Płynie w nim prąd o wysokim napięciu. Jest on przyłożony do lampy triody pomiędzy katodą a płytką anody. Źródłem prądu dla tego

obwodu jest wtórne uzwojenie transformatora (S«). Obwód posiada poza tym cewkę samoindukcji (£.3), połączoną z jednej strony z anodą lampy generacyjnej, z drugiej zaś z wtórną cewką transformatora.

Obwód siatki (III), tzw. oscylator, składa się z cewki samoindukcji Lą i z kondensatora Ci (z okładkami oznaczonymi Ki i K₂). Kondensator umieszczony jest pomiędzy połączeniem obwodu z siatką i połączeniem przewodu idącego do obwodu

żarzenia.

Obwód siatki jest sprzężony indukcyjnie z obwodem anody (z cewką L₃) i z obwodem leczniczym (rezonatorem) poprzez cewkę I₂.

Obwód leczniczy (tzw. rezonator) (/V) posiada cewkę samoindukcji (Lj); kondensator zmienny C (którego regulator obrotowy znajduje się na stole rozdzielczym aparatu); wskaźnik dostrojenia J (indykator); zaciski do włączania elektrod kondensatorowych (£1 i £*)•

Opis pracy aparatu krótkofalowego lampowego (wyjaśnienie teoretyczne)

Gdy zamkniemy włącznikiem głównym (W) obwód zasilający, uzyskamy przepływ prądu sieciowego przez pierwotne uzwojenie (S) transformatora oraz prąd indukowany we wtórnym uzwojeniu (cewki: Si i S₂).

Obwód żarzenia (I). Cewka Si, o małej ilości zwojów, jest źródłem prądu

333