349 (5)

laniu zakresu perlitycznego od bainitycznego. Dość silnie zwiększa hartowność. Ponieważ nie jest drogi, jest częstym dodatkiem do stali konstrukcyjnych. Ma większe od żelaza powinowactwo do węgla. Rozpuszcza się więc w cementycie M3C, a jednocześnie tworzy węgliki złożone typu M7C3 i M₂3C₆. Nieznacznie podnosi temp. Ai i zmniejsza zawartość węgla w perlicie i austenicie. Ferryt utwardza dopiero przy większych zawartościach, zmniejszając jednocześnie jego udamość. Obniża temp. M„ co wywołuje wzrost ilości austenitu szczątkowego po hartowaniu. Przy większych zawartościach w stalach narzędziowych wywołuje twardość wtórną, a w stalach żaroodpornych i żarowytrzymałych kruchość spowodowaną wydzielaniem fazy <7. Jest składnikiem stali nierdzewnych i kwasoodpornych, narzędziowych, do utwardzania wydzieleniowego, na elementy grzewcze i nadstopów. Powoduje tzw. kruchość 475 ferrytu chromowego. Chrom jest także stosowany do galwanicznego pokrywania stali i do chromowania dyfuzyjnego wyrobów, które zabezpiecza przed koroną, a w przypadku stali

0    większej zawartości węgla zwiększa także odporność na ścieranie.

14,101- jaki jest wpływ molibdenu na własności stali?

Molibden jest pierwiastkiem ferrytotwórczym i węglikotwór-czym. Jego rozpuszczalność w austenicie wynosi ok. 3%, a w ferrycie ok. 37%. Powinowactwo do węgla ma większe niż mangan

1    chrom. Tworzy węgliki M₂C, które podczas odpuszczania wywołują twardość wtórną oraz węgliki złożone typu MgC. Przesuwa krzywe początku i końca przemiany austenitu na wykresach CTP silnie w prawo i powoduje rozdzielenie zakresu perlitycznego od bainitycznego, a podczas hartowania zwiększa hartowność bardziej niż chrom. Intensywnie podnosi temp. A\ i obniża zawartość węgla w austenicie i perlicie. Rozpuszczonym w ferrycie zwiększa jego twardość, ale zmniejsza udarność. Jest dodawany do stali konstrukcyjnych stopowych i niektórych narzędziowych w ilości 0,2+0,3% w celu ich uodpornienia na kruchość odpuszczania. Wprowadza się go do stali narzędziowych do pracy na gorąco i szybkotnących. Podnosi granicę pełzania w stalach i stopach żarowytrzymałych, a w stalach kwasoodpornych poprawia odporność korozyjną na działanie chlorków. Sprzyja drobnoziarnistości stali.

14.102. jaki jest wpływ wolframu na własności stali?

Wolfram jest pierwiastkiem ferryto- i węglikotwórezym. Z żelazem tworzy układ z zamkniętym polem austenitu (do ok. 3% W), a w ferrycie rozpuszcza się do 33%. W stalach tworzy węgliki typu

349