386 387

teren ogniska zapalnego (nacieku). Elektroda bierna (ES 0 15 cm) może być ustawiona, jako przeciwległa, w odległości 5—10 cm od ciała. Stosujemy: długość fali 6 m, dawki słabe lub średnie, czas zabiegu 10 do 15 minut, codziennie (ryc. 267).

W przypadkach obustronnego procesu zapalnego można ustawić obie elektrody sztywne w okolicach bocznych stron obu sutków. Brzegi przyśrodkowe elektrod są wtedy nieznacznie pochylone. Nie uzyskuje się wówczas równomiernego przegrzania. Bardziej właściwe jest przegrzewanie każdego z gruczołów piersiowych kolejno.

WSKAZANIA I PRZECIWWSKAZANIA DO LECZENIA FALAMI KRÓTKIMI

Zasadniczym wskazaniem jest leczenie stanów zapalnych, zaburzeń odżywczych i nerwobólów.

W myalgii i lumbago stosujemy dawki cieplne mocne. W nerwobólach (neuralgia brachialis, intercostalis, nemalgia n. trigemini) wskazane są słabe dawki cieplne zwiększane stopniowo, w zależności od tolerancji chorego. W technice zabiegu uwzględniamy podłużny przepływ prądu (wzdłuż przebiegu nerwu). W zapaleniach nerwów obwodowych (rtemi-tis), zwłaszcza w okresie ostrym i wczesnym, obserwuje się znaczną nadwrażliwość na ciepło. Wskazane jest leczenie skojarzone z galwanizacją i prądami diadynamicznymi blokującymi ból. W porażeniach nerwów obwodowych kończyn i nerwu twarzowego przegrzewania krótkofalowe przyśpieszają regenerację nerwu i dają poprawę warunków odżywczych przez swój wpływ na układ naczyniowy i wegetacyjny. W zapalnych stanach korzonków' nerwowych (radiculitis) stosujemy dawki b. słabe.

W gośćcu zniekształcającym stawowym (arlhritis deformans) łączymy przegrzewania diatermią z ultradźwiękami, masażami i ćwiczeniami ruchowymi. W pourazowych wylewach do stawów w okresie resorpcji oraz w wysiękowym zapaleniu stawów zaleca się dawki słabe i unieruchomienie. W rzeżączkowym zapaleniu stawków wskazane są dawki mocne, a przy procesie wielostawowrym — ogólne przegrzewania (hyper-Ihermia). Dobre wyniki uzyskuje się w stanach pourazowych (distorsio, luxatio). W zespole Sudecka, o ile nie stwierdza się znacznych obrzęków i odwapnień — przegrzewania falami krótkimi dają poprawę warunków odżywczych, a prowadzone łącznie z ćwiczeniami ruchowrymi przeciwdziałają przykurczom i zesztywnieniom.

Przegrzewanie serca w zmianach naczyń wieńcowych (angina pecto-ris) nie jest wskazane, natomiast w funkcjonalnych nerwicach uzyskuje się względnie dobre wyniki. W chorobach naczyń obwodowych (endar-leriitis obliterans, arleriosclerosis) wyniki leczenia są wątpliwe lub przeważnie nieskuteczne. W chorobie Raynaud wyniki leczenia są względne, wrażliwość układu wegetacyjnego naczyń tętniczych na działanie ciepła bardzo duża i często obserwuje się odczyny paradoksalne. Korzystniejsze jest przegrzewanie b. słabymi dawkami zwojów przy-kręgowych układu sympatycznego i odcinków rdzenia (terapia segmen-tarna). W acrocyanosis rozpoczynamy przegrzewania od dawki słabej, a czas zabiegu od 2—3 minut stopniowo zwiększamy w zależności od tolerancji chorego.

Stosow^ranie antybiotyków prawie zupełnie ograniczyło zastosowanie fal krótkich w ostrych sprawach zapalnych płuc, natomiast stany zapalne przewlekłe są nadal leczone z wynikiem dobrym (bronchitis chronica, bronchiectasiae, abscessus pulmonis, residua post pneumoniam). W ropnym zapaleniu opłucnej (empyema pleurae), przegrzewania stosujemy przy równoczesnym podawaniu antybiotyków do jamy opłucnowej i drenażu. W leczeniu wysiękowego zapalenia opłucnej (pleuritis cxudativa) obowiązuje punkcja jamy opłucnowej. Leczenie dychawicy oskrzelowej (asthma bronchiale) w większości przypadków nie daje wyników zadowalających, a nawet może być przeciwwskazane.

Przegrzewanie wątroby w przewlekłym zapaleniu dróg żółciowych i woreczka żółciowego (z wyłączeniem kamicy) daje na ogół wyniki dobre. Przegrzewanie wątroby słabymi i frakcjonowanymi dawkami po przebytym zapaleniu wirusowym (hepatilis epidemica) poprawia warunki odżywcze uszkodzonego narządu.

W leczeniu gastritis chronica przegrzewanie żołądka daje wyniki względne, natomiast w stanach spastycznych w obrębie przewodu pokarmowego (pylorospasmus, colitis spastica) uzyskuje się dobre wyniki lecznicze, skutkiem działania cieplnego.

Leczenie falami krótkimi ostrego zapalenia nerek nie jest obecnie stosowane, a w przewlekłych zapaleniach nerek i zmianach miażdżycowych (nephrosclerosis) uzyskuje się zwiększenie diurezy i przejściowe obniżenie ciśnienia krwi.

Anuria i wczesny okres uremii pozostały nadal wskazaniem, lecz uzyskane wyniki są względne, tak samo jak przy anurii powstrząsowej lub w stanach pooperacyjnych. Obowiązuje wówczas stosowanie frakcjonowanych dawek czasu oraz prowadzenie zabiegu pod kontrolą ciśnienia krwi. W zapaleniu miedniczek nerkowych (pyelitis) i pęcherza moczowego (cyst i lis) przegrzewania krótkofalowe są leczeniem współdziałającym z podawanymi antybiotykami.

Leczenie stanów zapalnych narządów kobiecych (adnexitis, para-metritis) rozpoczynać należy po ustąpieniu ostrych objawów. W stanach przewlekłych uzyskuje się wyniki dobre. Wyłączamy z leczenia falami krótkimi zmiany swoiste (tbc). W hypoplasia uteri i amenorrhoe stosujemy dawki słabe, o stopniowo wzrastającym czasie zabiegu (od kilku do 15 minut) w I, II i III tygodniu cyklu. Długotrwałe serie zabiegów mogą powodować zmiany w jajnikach (oophoritis cystica). W rze-żączkowym zapaleniu przydatków uzyskuje się wyniki dobre. Cysty jajnika stanowią przeciwwskazanie.

Zapalenia cewki moczowej (urethritis), gruczołu krokowego (prosta-

387