388 389

titis) oraz najądrzy (epididymitis), przeważnie o etiologii rzeżączkowej, leczone są z wynikiem dobrym przy równoczesnym stosowaniu antybiotyków i fal krótkich o zwiększanych dawkach mocy prądu i czasu. Wyłączamy z leczenia schorzenia zapalne narządów płciowych męskich o etiologii gruźliczej.

Stosując nagrzewania w obrębie głowy unikamy przepływu prądu krótkofalowego przez mózgowie. W ostrych zapaleniach zatok szczękowych stosujemy dawki słabe, w przewlekłych zmianach ze zgrubieniem śluzówki dawki średnie, w ropnych wysiękach przegrzewanie przeprowadzamy po opróżnieniu jamy zatoki przez punkcję — pod osłoną antybiotyków.

Przegrzewanie w przewlekłym zapaleniu ucha środkowego stosuje się wyjątkowo na zlecenie specjalisty i tylko wówczas gdy istnieje perforacja błony bębenkowej i dobry odpływ ropy. Perlak (cholesteatoma). ołitis media epithympale oraz labiiynlhilis stanowią zasadnicze przeciwwskazania.

Przegrzewanie migdałków podniebiennych jest wówczas wskazane, gdy wyłączona jest możliwość istnienia ropnia wewnątrz migdałka.

Wskazaniami są objęte stany zapalne węzłów chłonnych i ślinianek, z wyłączeniem zmian gruźliczych.

Zapalne i pourazowe stany w obrębie stawu żuchwowego, chroniczne artropatie i szczękościsk — dają wyniki dobre.

Gałka oczna wykazuje specjalną wrażliwość na efekt cieplny fal krótkich. Przegrzanie oka przy bezpośrednim ustawieniu elektrody sztywnej na gałce ocznej daje po czasie 2 minut, przy dawce słabej, rozszerzenie naczyń w siatkówce. Po nagrzewaniu kilkuminutowym przekrwienie czynne w dnie oka utrzymuje się kilka godzin. Przedłużony czas zabiegu powyżej 10 minut powoduje zwężenie naczyń w dnie oka.

Stosujemy fale krótkie w zapaleniu siatkówki, naczyniówki i nerwu ocznego.

W metodzie pośredniej (tzw. „rzut skośny") — ustawienie elektrody od strony skroniowej na gałkę oczną pozwala na przegrzanie gałki ocznej, a zwłaszcza jej przedniego odcinka (w zapaleniu tęczówki, ciałka rzęskowego, zapaleniu rogówki). Jako przeciwwskazania wymienić należy: obecność ciała obcego metalowego w gałce ocznej, zapalenia siatkówki z wylewami do ciałka szklistego, miażdżycę naczyń, zagrażającą jaskrę.

W zapalnych naciekach w obrębie powiek i woreczka łzowego uzyskuje sie wyniki dobre.

W chorobach skóry — wskazania obejmują: czyraki, zwłaszcza nosa, warg, twarzy (łącznie z podawaniem antybiotyków), nacieki zapalne bez objawów chełbotania, ropne zapalenia gruczołów potowych pachowych (hydioadenitis), a w przypadkach chełboczących ropni nagrzewania przeprowadza się po przecięciu i założeniu sączków (24—48 godz. po zabiegu operacyjnym).

Zasadniczymi przeciwwskazaniami do stosowania prądu krótkofalowego są: nowotwory; grożące krwawienia (krwioplucie, krwotoczność), możliwość istnienia wylewów krwawych w narządach miąższowych w przypadkach pourazowych; stany po wylewach krwawych; wrzód żołądka i dwunastnicy (w przypadkach obecności utajonego krwawienia); żylaki i owrzodzenia żylalcowate (ulcus cruris); gruźlica płuc i po-zapłucna; obrzęki; chełboczące ropnie; ropne zapalenia ucha środkowego (przed operacją radykalną); ropne zapalenia woreczka żółciowego i wyrostka robaczkowego; ropnie wątroby i nerek; ropień płuc przy obecności krwioplucia; ostre stany zapalne w żołądku (gastritis)-, gruźlicze zapalenie przydatków (adnexitis tbc); cysty jajnika; ciąża; miesiączka; gruźlicze zapalenie najądrzy; angina pectoris, osleomyelitis, scle-rodermia.

PRZEGRZEWANIE OGÓLNE (hyperthermia)

Przegrzewanie ogólne falami krótkimi ma na celu wywołanie podniesienia ogólnej ciepłoty ciała (czyli tzw. „sztucznej gorączki"). „Łagodna hipertermia" jest to podniesienie ciepłoty ciała do 38—38,5°C. Aby ją uzyskać, możemy zastosować układ dwóch indukcyjnych elektrod kablowych, każda w postaci pojedynczej pętli (zwoju). Elektrody indukcyjne układamy na dolnej części tułowia, aby uniknąć działania prądu na serce.

Możemy również przeprowadzać zabieg w specjalnej komorze, w której znajduje się duża elektroda indukcyjna kablowa, gdy wskazane jest podwyższenie ciepłoty ciała do 39—40°C. Podczas zabiegu „łagodnej" hipertermii okrywamy chorego kocami celem zabezpieczenia od utraty ciepła. W kamerze specjalnej ciepłotę (do 40°C) utrzymuje urządzenie grzejne z termostatem. Zwój elektrody indukcyjnej kablowej jest obudowany porowatą gumą lub w osłonach z filcu.

Aparat krótkofalowy, do którego włączamy przewody elektrody, winien mieć wydajność 400 watów i specjalny obwód indukcyjny. Długość fali prądu krótkofalowego leży w granicach 12—15 metrów. Jeśli zabieg przeprowadzamy w kamerze, wówczas chory ubrany w płaszcz kąpielowy leży wewnątrz kabiny, natomiast głowa znajduje się na zewnątrz, ułożona na specjalnym podparciu. Przed umieszczeniem chorego ogrzewamy kabinę do 38—40°C. Przygotowanie chorego do zabiegu: chory jest na czczo, ewentualnie po podaniu szklanki wody mineralnej z łyżeczką soli kuchennej. W dniu poprzedzającym zabieg otrzymuje wieczorem lekki posiłek i wlew oczyszczający. Przed zabiegiem powinien mieć wykonane: EKG, badanie ciśnienia krwi i tętna, zmierzoną ciepłotę ciała i wagę ciała. Podczas zabiegu mierzymy tętno (na tętnicy skroniowej) oraz ciśnienie w odstępach co 15 minut. Na głowę kładziemy

389