388 389 (4)

Omówmy własności lampowej odmiany takiego stopnia. Napięcie sygnału na obciążeniu katodowym na średnich częstotliwościach wyniesie tutaj

U* = U„_y, = K.U, _C'*~r_    (7.114)

gdzie R~— oporność obciążenia katodowego i anodowego dla prądu zmiennego, wynosząca

R_kR*i _

R_k + R,\ Rj+R>s

(7.115)

ponieważ dla symetrycznych napięć wyjściowych obu gałęzi oporności obciążeń katodowego i anodowego powinny być równe.

Współczynnik wzmocnienia stopnia na średnich częstotliwościach równy stosunkowi U„._yI do napięcia wejściowego U_wlS = = U, + U_k:

K_a R,    S.R.

•" • K.R-+S.+2R- _S R._+I + i?r. ¹

Qm

Z (7.116) wynika, że wzmocnienie napięciowe stopnia z obciążeniem dzielonym jest zawsze mniejsze od jedności i zbliża się do niej przy K_aR~ > £>„+ 2R_. Jego układ równoważny od strony wyjścia katodowego nie różni się zasadniczo od układu równoważnego wtórnika katodowego. Ze względu na małą oporność wyjściową lampy dla wyjścia katodowego Rw_yj_k wynoszącą tutaj (<?• + R): (1 + K„), jego charakterystyki na górnych częstotliwościach są prawie tak dobre jak u wtórnika katodowego i nie wymagają korekcji na wielkich częstotliwościach aż do kilkudziesięciu megaherców.

Obliczenie charakterystyk częstotliwościowych, fazowych i przejściowych stopnia z obciążeniem dzielonym prowadzi do wzorów stosowanych w stopniu oporowym, uwzględniając, że R_ca jest tutaj równolegle połączonym R_u._yj * i R‘, a C₀ w triodzie żarzonej pośrednio wynosi

C₀ = 2C_tk + C_m+C„+C_kw    (7.117)

gdzie: C*_k — pojemność anoda-katoda lampy,

C_m — pojemność montażowa jednej gałęzi,

Ckw — pojemność katoda-włókno żarzenia.

Dla pentody żarzonej pośrednio przy włączeniu pentodowym C_tk zostaje zastąpiona pojemnością anoda-siatka oslonna. W połączeniu triodowym przy siatce 3 połączonej z katodą zamiast C,_k wprowadza się pojemność anoda-siatka ekranująca i siatka osłon-na — pozostałe elektrody.

Dynamiczna pojemność wejściowa takiego stopma jest mniejsza niż stopnia oporowego i dla triody (1), lampy z siatką ekranową bez układu C,R_e lub z dolną końcówką C, połączoną z katodą (2) i z dolną końcówką połączoną z wspólnym przewodem (3) określają równania oznaczone odpowiednimi cyframi:

1.    Cucjd — C_sl(l —k_u<r)+C«(l -j-kulr)

2.    C_Vrjd=C„j(l-k_Bir)+C_pn(l+kutr)>^C„j(l-k^) (7.118)

3.    Cwt/d^ 0,5 C_B._rj(l — k_uir) 4* 0,5 Cut) — Cb_Y;(1 — 0,5 kuu)

Zaletą stopnia inwersyjnego z dzielonym obciążeniem jest jego prosty układ, wykorzystanie tylko jednego elementu wzmacniającego, bardzo dobra charakterystyka na górnych i dolnych częstotliwościach dzięki głębokiemu ujemnemu sprzężeniu zwrotnemu, mały współczynnik zawartości harmonicznych. Jego wady to: brak kompensacji tętnień źródła zasilającego, brak możliwości wprowadzenia korekcji małej częstotliwości, dwukrotnie mniei-sze maksymalne napięcie wyjściowe w porównaniu z konwencjonalnym układem oporowym.

Stopień odwracający fazę z obciążeniem dzielonym jest stosowany we wzmacniaczach sygnałów harmonicznych i impulsowych, we wzmacniaczach akustycznych przy przejściu z układu niesymetrycznego na przeciwsobny. Jako stopień wyjściowy we wzmacniaczach szerokopasmowych stosowany jest rzadko ze względu na małe napięcie wyjściowe.

Jeżeli na dowolnej częstotliwości oporność obciążenia obwodu anodowego triody równa się oporności jego obwodu katodowego, to napięcia wyjściowe obu gałęzi układu są jednakowe i uzyskuje się z niego symetryczne napięcie wyjściowe na wszystkich częstotliwościach, gdyż przez obie wymienione oporności przepływa ta sama zmienna składowa prądu anodowego.

W rzeczywistości zaś pojemność C₀ górnej gałęzi jest mniejsza

0    wartość niż pojemność gałęzi dolnej. Powoduje to naruszenie symetrii napięcia wyjściowego i prowadzi do podniesienia charakterystyki częstotliwościowej górnej gałęzi na górnych częstotliwościach. Omówiona niesymetria występuje dopiero na częstotliwościach rzędu kilkudziesięciu i więcej kiloherców

1    w stopniach wzmacniaczy akustycznych nie ma znaczenia. W stopniach szerokopasmowych wymienioną asymetrię usuwa się przez dołączenia niewielkiego kondensatora o zmiennej pojemności równolegle do R_M zwiększając przez dostrojenie zamierzoną pojemność montażu górnej gałęzi układu.

W zakresie dolnych częstotliwości symetria napięcia wyjściowego układu zostaje naruszona, gdyż w oporność obciążenia górnej gałęzi wchodzi oporność źródła zasilania oraz oporność układu C,R_t, jeżeli ten ostatni znajduje się w tym układzie. Aby

389