3 (367)

OTRZYMYWANIE HALOGENKÓW ALKILOWYCH HALOGENKI 1. Reakcja addycji elektrofilowej HX (X = Cl, Br, I) i X₂ (X = Cl, Br) do alkenów.

ch₃ch₂ch₂ch=ch₂

1-pen ten

CH2=CHCH₂Br + Br₂ bromek allilu

-- CH₃CH₂CH₂CHBrCH₃

2-bromopentan

CCI₄ 98%

1,2,3-tribromopropan

CHr-CHCH₂

l U

2.    Reakcja addycji rodnikowej bromowodoru.

ROOR

CH₃CH₂CH=CH₂ + HBr * CH₃CH₂CH₂-CH₂Br 1-buten    ^A    1-bromobutan

3.    Reakcja podstawienia rodnikowego X₂ (X = Cl, Br) w alkanach i alkenach.

NBS, hv

CCI₄ *

cykloheksen 3-bromocykloheksen

4.    Reakcje alkoholi z kwasami. Najefektywniejsza dla trzeciorzędowych alkoholi.

H®

R₃C-OH + HX ^    » R₃C-X + h₂o

^x ‘ ^Cl'^Br''    CHEMIA ORGANICZNA

r^Y^CH2°^H PCU

-► [ K + HCI + POCI₃

cykloheksylometanol (chlorometylojcykloheksan

CH₃CH₂CH₂OH ^Br? * ^Pc;”^v'» CH₃CH₂CH₂Br 1-propanol    1-bromopropan

HALOGENKI

REAKCJE

HALOGENOWĘGLOWODORÓW Cząstkowy ładunek dodatni na atomie C - reakcje podstawienia nukleofilowego

1.    Reakcje z magnezem i litem -związki Grignarda i Gilmana.

2.    Reakcja substytucji nukleofilowej S_N2

RX + iNu^e

THF/HMPA

RNu + X®

O

X = F, CI, Br, I

THF * tetrahydrofuran

0=P[N|CH₃)₂]₃ HMPA = heksametylotriamid

fosforytu CHEMIA ORGANICZNA

V^H

Ó

HCI stęż. AT *

chlorek

cykloheksylu

cykloheksanol

ch₃    hci stęż.    ch₃ HALOGENKI

CHj-i-OH-» CHj-C-CI

6h₃    *^emP- P°^k-    6h₃

alkohol    chlorek

ferf-butylowy    ferf-butylu

HBr stęż.

CH₃CH₂CH₂CH₂OH _{h s0 at}» CH₃CH₂CH₂CH₂Br 1-butanol    ^2    4 1-bromobutan 95%

OH

CH₃CH₂&HCH₃ 2-butanol

HI stęż. AT

I

CH₃CH₂^HCH₃ 2-jod o butan

5. Reakcja alkoholi z chlorowcowymi pochodnymi siarki i fosforu (SOCI₂ i PBr₃). Efektywna dla alkoholi pierwszo- i drugorzędowych.

ch₃ch₂oh

SOCI₂

pirydyna

CH₃CH₂CI + S0₂| +

3

CH₃CH₂OH.

PBr₃ eter 0°C

3 CH₃CH₂Br + P(OH)₃

CHEMIA ORGANICZNA

Równanie szybkości reakcji    V = k c,

k - stała szybkości reakcji; c - stężenia reagentów

RX ''Nu

HALOGENKI

h£5:

7

'h₂ch₂ch₃

H 7

CH

r.-J

a^e.

c

H

-i

A

ch₂ch₂ch₃

H

HO—Ć ♦    *r®

\^H

CH₂CH₂CHj

ch₃    ch₃

CH^CHJsCHBr + HO©—*• CH^CHiljCHOH

Mechanizm dwucząsteczkowej substytucji nukleofilowej S_N2

Br©

	Wpływ struktury substratu
CH3CH2Br	W CH3 CHj-icH2Br iH3	i© CH3CI reaktywność . w acetonie	% CH3CH2CI : 1	i© s CH3CHCI ćh3 : 0.008
bromek etylu	bromek neopentyłu
reaktywność 410^4	: 1		CHEMIA	ORGANICZNA