3 (848)

■

li

J

nowsze badania Wilsona i Hermsteina (1985) wykazały, że czynniki biologiczne mają minimalne znaczenie dla zachowań przestępczych i że środowisko społeczne odgrywa główną rolę w uruchamianiu lub powstrzymywaniu wpływu, jaki. na takie zachowania może mieć charakterystyka biologiczna.

całym ciele. Krótko mówiąc, Lombroso uważał, że przestępcy reprezentują typ l atawistyczny”, że z perspektywy ewolucyjnej są biologicznie niedorozwinięci^ J'r?tcc Lómbrosa zawierały wiele poważnych błędów. Prowadząc bardziej staranne badania,Charles Goriug 091.3). brytyjski psychiatra, odkrył, że cechy przypisywane przez Kombrosa kryminalistom występują również u ludzi, którzy nie weszli w konflikt z prawem. Goring stwierdził, że nie ma istotnych ,-^4ni/- fir.vry.nvch między żbiorowośejnmi przestępców i nioprzes tępeów.

Mimo to idea. że przestępcy reprezentują odrębny “typ fizyczny, nie oinar-ja śmiercią naturalną. W roku 1949 Shol-don stwierdził, że „typ ciała” ma zwią 7/’l<. z przestępczością. Opisywał on j\rzestępcę7ak<> typ roozojmirficzny (m«-skuk-\rnv i atletyczny), w prz cci w i e.ń s tw i e to typu ek I nmorfićżnego ('wysokiego, szczupłego i wątłego) czy cndomorficznego (niskiegiTTgnfbegó). W ogólnym zarysie propozycja Ełheldona została wśjTarta badaniami Gluccków (1 950). choć ci ostatni twierdzili, że tyj) ciało nie jest bezpośrednią przyczyną przestępczo ._ śni. W ich opinii typ nycżmmo.iAc.zny reprezentuje specyficzny rodzaj osobowo ści (jest niewrażliwy na innych i często reaguje agresją na frustrację), który może prowadzić do popełniania przestępstw. W związku z tym - dowodzili Glueckowie - związek między cechami fizycznymi a skłonnością do popełniania przestęjistw jest jedynie, pośredni.

Ostatnio niektórzy badacze utrzymują, że skłonność do popełniania zbrodni może być wynikiem specyficznego wzoru chromosomowego zawierającego dodatkowy chromosom męski (XYY), podczas gdy standardowy wzór to XY. Stwierdzono, że wzór chromosomowy X.YY występuje częściej u przestępców j)łci męskiej niż w całej populacji tej samej płci. Problem w tym. że liczba przebadanych osób była zbyt mała, by ustalić wiarygodny związek między dodatkowym chromosomem męskim a skłonnością do popełniania przestępstw. Naj

WYJASN1IIN1A SOCjOLOGICZ.NL: TEOR1E MIKROPOZIOMOWE

Teoria zróżnicowanych powiązań. Główną ideą teorii zróżnicowanych po\viązaxx (Sutherland, 1940) jest hipoteza, że jednostki uczą się przestępczości w trakcie socjalizacji. lh;z_uez..iiii-ei akcjc ze ..znaczącymi innymi” jednostki rozwijają taki rodzaj przekonań, postaw i wartości, jaki sprawia, że są one mniej lub bardziej chętne do stosowania się. do norm społecznych. Popełnianie przestępstw w znacznej mierze zależy od natury wpływu i ilości czasu, jaki ludzie spędzają z innymi, którzy popierają i kształtują zachowania dewiacyjne.

Według teorii zróżnicowanych powiązań przestępczość jest po prostu rezultatem obecności subkultury dewiacyjnej, za pośrednictwem której ludzie uczą się norm i zachowań prowadzących do aktów antyspołecznych. Ujęcie to bezpośrednio wykorzystuje teorię uczenia się w kontekście, socjalizacji, dymi, .9° odróżnia przestępcę od nieprzestępcy, nic jest proces socjalizacji, ale jego zawartość: to, czego się uczy, a nie to, jak się uczy. Wszyscy ludzie mogą nauczyć się norm i wartości określanych mianem antyspołecznych, ale najwyraźniejsza jest częstotliwość kontaktów z tymi normami i wartościami oraz ich

Ul