40 (450)

dwie to tylko Żydówki z dziećmi, bo większość mężczyzn wysiano na roboty. Pierwsza partia ma przybyć z Włocławka ⁹². Podobno zarządzono ostre pogotowie lekarskie, bo oczekuje się wśród wysiedleńców ofiar rozmaitych pogromów po drodze. Tymczasem w getcie artykuły żywnościowe dwukrotnie podrożały. Podobno ma być mniej chleba i kartofli. W kooperatywach wydają już tylko rację po 6 kg na rodzinę, a cofnięto dotychczasowy przydział 10 kg na osobę. Więc znów kompletny głód ma się zacząć?!

Czwartek, 25 września

Zabierają Marysin dla wysiedleńców. Mają przybyć jutro wieczorem. Z tej okazji skrócono rok szkolny. Jutro ostatni dzień nauki. Nowy rok szkolny ma się podobno zacząć 16 października. Nie wiadomo tylko, gdzie będzie szkoła. Bo na Marysinie już chyba nie. A wiemy już tak dobrze, co znaczy, gdy nie ma gmachu. Dość już miałem zeszłej zimy i wiosny. Oj, dosyć...

Piątek, 26 września

Dziś ostatni dzień szkoły. Ostatni dzień mego pobytu w gimnazjum. Zakończenie pewnego okresu w moim życiu. Jakie to dziwne, gdy się wspomni, że jeszcze przed chwilą było się uczniem gimnazjum, a już się nim nigdy w życiu nie będzie! Znów mnie „melancholia” ogarnia! Do diabła, tyle tu rzeczy świat przeżywa a takie głupstwo ma wzruszać. A jednak tak, wzrusza mnie, gdyż dotyczy mnie i rozpoczyna w moim życiu nową epokę. Czy epokę ucznia liceum — nie wiem. Tak się jednak zdaje i oby tak było!

Sobota, 27 września

Gdy szedłem dziś do szkoły na obiad (zupy będziemy nadal dostawali), widziałem kilka partii kobiet z Włocławka, które prowadzono do kąpieli. Wyglądają lepiej od naszych kobiet mimo obdarcia i biedy. Podobno nasze zupy nie wszystkim smakowały, a koniny wielu nie tknęło. Za dobrze ich przyzwyczajono! A wypadki ostatnich dni też chyba zbyt dużo ich nie nauczyły. W każdym razie los ich nie jest godny pozazdroszczenia. Przyszli tu dosłownie bez niczego. Nie wiadomo jeszcze, co będzie dalej.

Niedziela, 28 września

Straciłem już lekcję u mego idioty z pierwszej klasy, którą miałem przez całe lato. Został on najprawdopodobniej na drugi rok w pierwszej klasie, na skutek czego matka zrezygnowała nareszcie z dalszej edukacji i jako wysoko postawiona osoba w getcie oddała go bez trudności do wydziału metalowego. Została mi winna parę marek, które — jak przeczuwam — trudno będzie odebrać. Kazała przyjść w piątek. Lecz zdaje się, że i w piątek nie zapłaci.

Poniedziałek, 29 września

Chodzę na dwie, a właściwie, trzy lekcje, ktere mi pozostały, uczę się znów angielskiego i francuskiego, czytam i dochodzę z wolna do wniosku, że szkoły tak prędko nie będzie, o ile jeszcze w ogóle kiedyś w getcie będzie. Paru chłopców z naszej klasy zaczęło już pracować, inni mają zacząć, niektórzy będą terminować do różnych szopów i resortów, wszyscy zaś mówią o tej konieczności. Na Marysinie nasze domki będą lada chwila zajęte, przybywa bowiem nowa partia wysiedlonych i przysłano już dzisiaj rozkaz opróżnienia szkoły, co uczynili, naturalnie na rozkaz dyrekcji, uczniowie przybyli na obiad. Widoki na liceum stają się coraz niklejsze.

Wtorek, 30 września

Dziś Erew Jom Kipur ^9S. Przybyła dziś do naszej byłej szkoły partia wysiedleńców z Lubrańca pod Włocławkiem i z Brześcia Kujawskiego. Wyglądają wspaniale, mają bagaże i opowiadają, że żyli wcale nieźle. Ciekawa rzecz, że absolutnie prawie nie znają tutejszych warunków i wykazują dość duży optymizm. Są nawet weseli i stroją sobie żarty. Są to kobiety w rozmaitym wieku, dziewczęta i starcy. Mężczyzn w sile wieku ani chłopców nie ma. Wszyscy są w obozach pracy. Mieszkańcy Lubrańca noszą trójkątną łatę na plecach, inni zaś duży „Magien Dawid”⁹⁴ na lewej piersi. Jak widać, rozmaicie nas znaczyli⁹⁵. Opowiadają, że przywieźli dużo żywności, ale ich żydowska policja okradła. Podobno kilku policjantów poszło już do więzienia. Obchodzą się z nimi w każdym razie jak z bydłem. Chorych, dzieci i starców odwieziono naturalnie do szpitali, sierocińców i domu starców. Reszta poniewiera się

83