410 411 (4)

wiązując pod tym warunkiem równania Kirchhoffa dla układu i rys. 8-5t>, otrzymamy wzory na R_p i R,

(8.2)

("x)

R.

RAE,+U,„)

(8.3J

gdzie: R„ = R_e^R»_ai — oporność lampy stopnia dla prądu stałego.

Wzory (8.2) i (8.3) są ważne dla stopnia wzmocnienia wstępnego bez polaryzacji katodowej (drugi stopień na rys. 8-4). Podczas obliczania R_p i R, stopnia z opornością R* w katodzie (pierwszy stopień na rys. 8-4) do zależności (8.2) i (8.3) podstawia się U,_ol + U,„ zamiast U_tu, i R, + R* zamiast R₀. Podczas obliczania R_p i R, stopnia końcowego (trzeci stopień z rys. 8-4) we wzorach (8.2) i (8.3) podstawia się U tu równe zeru.

Wadą układu potencjometrycznego jest 1,5... 2 razy mniejszy współczynnik wzmocnienia stopnia w porównaniu z układem o sprzężeniu bezpośrednim. Tłumaczy się to bocznikowaniem oporności R, przez potencjometr oraz tym, że część napięcia sygnału jest tracona na R_B. W stopniu o bezpośrednim sprzężeniu bez sprzężenia zwrotnego współczynnik wzmocnienia na średnich częstotliwościach

k_uit ⁼ p ⁼    (8.4)

W stopniu ze sprzężeniem potencjometrycznym, jak wynika z rys. 8-5c, współczynnik wzmocnienia na średnich częstotliwościach wynosi

(8.5)

(8.6)

J _ U wyj Ut Uwyl y Ra    R,

^U,r    U we)    U we,    U.    R_p + R,

gdzie Rt — oporność obciążenia anodowego lampy równa

r' — Rm(Rp+R*) ' Ru+R_P+R,

Przy stosowaniu lampy z siatką ekranową R’, <ć q, i zależność (8.5) przyjmuje postać

R.R.

(8.7)

Kie^^S'

Zastosowanie polaryzacji katodowej w stopniu wzmocnienia prądu stałego obniża wzmocnienie (1 + S_dkR_k) razy. Oporności

R_k nie można tutaj bocznikować kondensatorem C*, gdyż na częstotliwościach zbliżonych do zera kondensator sprzężenia zwrotnego nie usuwa.

Charakterystyka częstotliwościowa w zakresie górnych częstotliwości oraz charakterystyka przejściowa w zakresie małych czasów rozpatrywanych układów wzmocnienia prądu stałego o bezpośrednim wzmocnieniu nie różnią się niczym od charakterystyk stopnia oporowego i mogą być obliczane na podstawie wzorów konwencjonalnych. Jednakże w stopniu lampowym z poten-cjometrycznym sprzężeniem duża oporność R_a oddziela pojemność wyjściową lampy poprzedniej od pojemności wejściowej lampy następnej i można tutaj korzystać z wzorów dla stopnia oporowego, jeżeli uwzględnimy że

Cw^CmTC*ff/d    (3*3)

jgk    ⁽⁸ 9)

Przykład 8.1. Obliczmy stopień wzmocnienia potencjometrycznego prądu stałego układu z rys. 8-5a wzmacniającego sygnał o napięciu 0.1 V na jednej triodzie 6N2P, mającej K* = 97 i p, = 50 ... 150 kQ w zależności od położenia punktu spoczynkowego. Napięcia E, i E, wynoszą po 200 V.

W celu otrzymania największego wzmocnienia przyjmiemy dużą wartość R_e. Biorąc w przybliżeniu R» *= 390 kQ znajdziemy wykreślenie z rodziny anodowych charakterystyk statycznych lampy 1*, U, przy E, = 200 V, R, = 390 kfi i l/»o = - 1 V. Stąd otrzymamy l,„ *** 0,3 mA, U_n = 80 V, R_u = 267 kQ, Om = 125 kfl.

Takie byłyby warunki pracy lampy, gdyby przez oporność R₄ przepływał tylko prąd l_n. Jednakże przez tę oporność przepływa również prąd dzielnika I_p. Z lego względu w celu otrzymania właściwych warunków (obliczeniowych) przyjmiemy nieco mniejszą wartość R<, wynoszącą 300 kQ, i znajdziemy z zależności (8.1) wartość R_p 1 R, (wartość napięcia polaryzacji na siatce lampy następnej przyjmiemy - 6 V.

R_P =

R« =

3-IOW+6)

/    3*10* \

200 - 80 1+ „ „„

V    2,67 • 10* /

3 • 10H200—6)

/    3 • 10* \

200-8011+ ——— | \    2,67 • 10* ]

0,86 • 10* 0

1,94 • 10* U

Z zależności (8.2) łatwo obliczyć, że wzmocnienie stopnia przy braku oporności Rk w obwodzie katody wyniesie 46, przy polaryzacji katodowej i wartości Rk — 3300 Q spadnie ono do 25. Z zależności 8.8 można (uwzględ-

411