443 (13)

Z badań nazewnictwa miasta Poznania*

1.    Nawiązuję w tym artykule do mojej publikacji zatytułowanej Wybrane problemy dotyczące badań nazewnictwa miejskiego*.

Przedstawię tutaj tylko kilka wybranych spraw związanych z opracowywaniem nazw geograficznych Poznania. Problematyka dotycząca badań nazewnictwa miejskiego jest obszerna. W ostatnich kilkudziesięciu latach ukazało się sporo cennych prac z tego zakresu. Na szczególną uwagę zasługują zwłaszcza dwie publikacje K. Handke².

2.    Poznań - zgodnie np. z klasyfikacją Arnolda³ - należy do miast o przestrzeni ukształtowanej nieregularnie. Jest to aglomeracja znacznie zróżnicowana pod względem geograficzno-historycznym i socjalnym.

3.    Problemy związane ze wspomnianymi badaniami to między innymi: klasyfikacja obiektów miejskich i ich nazw; podziały nazw geograficznych (formalny i semanty-czno-onomastyczny, czyli genetyczno-motywacyjny); produktywność określonych typów strukturalnych i semantycznych w obrębie nazewnictwa miejskiego w synchronii i diachronii; kierunki rozwojowe tego nazewnictwa; uwarunkowane geograficznie, historycznie i społecznie układy przestrzenne nazw miejskich; funkcjonowanie nazw miejskich; ewentualna systemowość nazewnictwa miejskiego. Jest to, oczywiście, jedynie fragment znacznie obszerniejszej, wchodzącej tu w grę, problematyki.

4.    Można - w ogólnej klasyfikacji - wydzielić kilka grup obiektów miejskich: 1) części miasta (dzielnice centralne, przedmieścia, osiedla, kwartały itp.), 2) ciągi

‘Z. Zagórski, Z badań nazewnictwa miasta Poznania. W: W kręgu języka polskiego. Śląsko-•poznańskie kolokwia lingwistyczne. Pod red. E. Jędrzejko. Katowice 2001, s. 76-85. Do pierwotnego tekstu wprowadziłem niezbędne uzupełnienia (Z. Z.).

'Z. Zagórski, Wybrane problemy dotyczące badań nazewnictwa miejskiego. W: Język polski -historia i współczesność. Materiały z sesji naukowej zorganizowanej dla uczczenia 75. rocznicy powstania Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza (Poznań, 4-5 maja 1994 /:). Pod red. Z. Krążyńskiej, Z. Zagórskiego. Poznań 1995, s. 157-167.

² K, Handke, Polskie nazewnictwo miejskie. Warszawa 1992; eadem. Słownik nazewnictwa War-szawy. Warszawa 1998.

^łS. Arnold, Geografia historyczna Polski. Warszawa 1951, s. 39.