481 (5)

Zasadnicza różnica między wstęgami krytycznymi a ekwiwalentnymi szerokościami filtrów słuchowych dotyczy częstotliwości mniejszych od 500 Hz. Wstęgi krytyczne są około 3 razy szersze niz ekwiwalentna szerokość filtrów słuchowych dla częstotliwości 100-120 Hz.

Przedstawione dotychczas rozważania dotyczyły analizy funkcjonowania słuchu na przykładzie wykorzystania jednego filtru. Choć zakładano. Ze każdorazowo decyzja słuchacza oparta jest na jednym filtrze, to w rzeczywistości korzystamy zazwyczaj z wielu filtrów słuchowych jednocześnie Przykładem bodźców, które wywołują aktywność wielu filtrów słuchowych, może być na przykład muzyka czy mowa. które są sygnałami o paśmie znacznie szerszym niż jedna w stęga krytyczna. Ponadto percepcja barwy dźwięku wydaje się zależeć, przynajmniej częściowo, od rozkładu aktywności różnych filtrów słuchowych, a detekcja sygnału w warunkach maskowania często zależy od wyniku porównania sygnałów wyjściowych z różnych filtrów słuchowych.

Ekwiwalentna szerokość prostokątna filtrów słuchowych ulega znacznemu powiększeniu w przy padku odbiorczych uszkodzeń słuchu (Moore. 1999). co oznacza ograniczenie selektywności częstotliwościowej układu słuchowego. Ograniczenie selektywności częstotliwościowej wiąże się z trudnościami w wykrywaniu sygnału na tle szumu oraz ze zmniejszeniem zrozumiałości mowy prezentowanej na tle szumu.

I5A2J. Percepcja barwy

Har*<i może być zdefiniowana jako ten atrybut wrażenia dźwiękowego, który umożliwia rozróżnienie głosów różnych osób lub tych samych nut granych na różnych instrumentach W odróżnieniu od wysokości i głośności, które są jednowymiarowe. barwa jest wielowymiarowa. Nic istnieje jedna skala, względem której można by porównywać barwę różnych dźwięków. Barwa dźwięku określona w ten sposób zależy od kilku fizycznych cech dźwięku, wśród których należy wymienić rozkład jego energii w dziedzinie częstotliwości (widmo), zmiany tego rozkładu w czasie oraz charakter dźw ięku. to znaczy czy jest periodyczny i wytwarza wrażenie tonu o częstotliwości z zakresu słyszalnego lub czy jest to dźwięk nieregularny wytwarzający wrażenie szumu. Zasadnicze znaczenie dla barwy ma leż. sposób prezentacji dźw ięku. to znaczy czy jest on prezentow any w sposób ciągły czy z przerwami oraz sposób włączania i wyłączania dźwięku: szybkie narastanie dźwięku ma zupełnie mną barwę niż narastanie powolne.

Dla ciągłych dźwięków periodycznych można przytoczyć uściśloną definicję barwy podaną przez Amerykańską Organizację Normalizacyjną mówiącą, ze ..barwa dźwięku jest tym alrybutem wrażenia słuchowego, względem którego słuchacz może ocenić dwa stałe w czasie dźwięki złożone o lej samej głośności, wysokości i czasie trwania jako niepodobne" Barwa zdefiniowana w ten sposób zależy głów nie od względnych amplitud poszczególnych składowych widmowych dźwięków złożonych. Na przykład dźwięki zawierające duże częstotliwości mają ^ostrą" barwę. a dźwięki, w których dominują częstotliwości małe brzmią ..łagodnie".

481