O R ir B ACH.
na , albo nie doknta, albo nie dobrze zmięszana. Najlepsza stal wewnątrz
V/ Fabryce, o którcy mowa, kowadło wazy funt morski j szerokie iest im dwie dłonie. W każdym tygodniu można tam wyrobić 14. cecna. rów stali podłey , czyli barylkowey (Fatstanbi} , albo 1 z. cetnarów scali na klingi: (KHngniilit}, albo g. cetnarów stali na sprężynyFiejkriteubl. Cetiias w tey Fabryce trzyma fontów większychlissfund g. albo powszechnych, czyli mniejszych funtów ido. Aby zrobić cetnar stali naylcpszey , czyli na Sprężyny, potrzeba na to odłożyć surowcu 135. funtów większych, i węgli potrzeba spalić 30. inr.niw. Na zrobienie cetnara stali, z kttirey klingi zflhią, potrzeba odłożyć surowcu jo. funtów większych , a zaś węgli >4. tmmy. Na scal podlę czyli barylkową , potrzeba stopić surowcu Ic. funtów większych i p. tesnów węgli spalić. W Fabrykach; znay-duiących się okotu' JVet!-'-.wg i jĄwaratecia uży waią stali ztobioney w piecach , zwaoych: piece stalowe.
Sjmtjb , którym te Szmcyi surowiec frjissutac , stal rphię.
Cltocinż w paragrafie drugim powiedziałem , iak w fryszerkach stal ro-blu , ntliszę jednak opisać , iak ią robią z samego surowcu. Wiedzieć więc potrzeba , że gdy w zaprawie surowiec rozpuści się , i stanie się naypłyn-nieyszy , iż nit nim utywaią małe kawałki scali , wspomnione kawałki nie chowają się po - katach zaprawy, nie idą na spód, ale na samym wierzchu plynney marsy ru i owdzie unoszą się. Tych kawałków yrierzch nad płynną raassę sterczący, test me równy, chropowaty ; drugi zaś w samey mas-sie będący iest okrąglawy. 7. koloru łatwo ie od żelaza rozeznać. Scal _ nie tylko na żelazie pływa, ale też z nim nie łączy się, chyba , że będzie naprzeciw wiatru .wystawiona. Stal naprzeciw wiatru położywszy stopnieje, i w ten czas dopiero z żelazem łączy się, innezey z nim niołączy się. Z kawałków, które na płynnym żelazie piy wsią , niektóro ważą fontów 6. inne 1 o. inne 15. powiadaią Rzemieślnicy, że takowa stal iest dobra, że nia można stalić narzędzia gospodarskie. Ci sann utrzymują ,_ iż żelazp nie stule się lc-psze , gdy z nim pomienioua stal miesza się ani gorsze, gdy ią od nirgo odcymą. Mówią, źc każde żelazo ftyszmąc, można od niego stal odebrać, lecz utrzymują, że z jednego żelaza więcey, z drugiego «>foey oneyze można odciągnąć. Mówią daley , iż pragnąc o.d surowcu stal odciągnąć-, nie potrzeba mieć względu, czyli żelazo na zimno kruche, albo czyi i kruche , gdy iest rozpalone. Przyznają jednak , iż według gatunku żelaza surowego , stal także różna będzie. Stal, o kcórey mowa , złarnar wszy , na części złarcaney , widzieć się riaią cząstki drobniuchne popielate, r.a białe zakrawające. Utrzymują ieanak robotnicy, ie kunszt cały odmieniania na stal żelaza surowego, zawisł od' przyzwoitego lórmy pochylenia, wiedzą bowiem z doświadczenia, że ieźeli formę nic tyle, ic potrzeba dadzą pochyło, iż na ów czas od żelaza naymr.ieyszego stali ziarka nie mogą odciągnąć. Maią więc pewne miary , według któryóh pochyłość formy, miarkują, i iak najdoskonalej- ią naehyraią, .Tężeliby w cym cóźkolwick chybili , i formie his dali należycey pochyłości, szkoduią nu odbieraniu- stali.